Page Text
________________
સાતમુ‘ કાલરિજ્ઞાનદ્વાર અને મરણકાળ જાણવાના ૧૧ ઉપાયો
૧૭૧
કરવા છતાં સમ્યગ્ ન કર્યું, (૩૦૫૪) શ્રી જિનવચનમાં શ્રદ્વા ન કરી અને જે વિપરીત પ્રરૂપણા કરી, તે સઘળું ભવ્ય આત્માએ સમ્યગ્ આલાચવુ જોઈ એ. (૩૦૫૫) એમ છઠ્ઠું ગૃહસ્થ સંબધી આલેચનાદાન નામનું દ્વાર જણાવ્યું. હવે આયુષ્યપરિજ્ઞાનદ્વારને કંઈક માત્ર કહું' છું. (૩૦૫૬)
નવમા પરિણામદ્વારમાં સાતમુ કાલપરિજ્ઞાનદ્વાર-એમ જણાવેલા વિધિથી આલેચના આપ્યા પછી તે કોઈ ગૃહસ્થ સમગ્ર આરાધના કરવા સશક્ત અથવા કોઈ અશક્ત પણ હોય, (૩૦૫૭) તેમાં સશક્ત પણ કોઈ નિગી શરીરવાળા અથવા કાઇ રાગી પણ હોય, તે જ રીતે અશક્ત પણ એ પ્રકારના હોય, (૩૦૫૮) તેમાં અશક્ત કે સશક્ત જે મરણકાળની નજીક પહેાંચ્યા હોય, તે તે પૂર્વે કહેલા વિધિ પ્રમાણે તુ ભક્તપરિજ્ઞાને (અનશનને) કરે, (૩૦૫૯) અને ખીજાઓએ મરણને નજીક કે દૂર જાણીને તે કાળને ઉચિત હોય તે ભક્તપરિા વગેરે કરવુ ચેાગ્ય ગણાય. (૩૦૬૦) તેમાં મરણ નજીક છે કે દૂર એવા કાળનો વિભાગ જો કે સર્વજ્ઞ વિના સમ્યગ્ ન જાણી શકાય, દુષમકાળમાં તા વિશેષતયા ન જાણી શકાય, તે પણ તેને જાણવા માટે તે વિષયનાં શાસ્ત્રોના સામર્થ્ય યેાગે કેટલાક સ્થૂલ (મુખ્ય) ઉપાયાને હું જણાવુ છું. (૩૦૬૧-૬૨) જેમ વાદળથી વૃષ્ટિ, દીપકથી અંધારામાં રહેલા પદાર્થા, ધૂમથી અગ્નિ, પુષ્પથી ફળની ઉત્પત્તિ અને ખીજથી અંકુરાને જાણી શકાય છે, તેમ આ ( કહીશુ તે અગીઆર) ઉપાયાના સમૂહથી પ્રાયઃ બુદ્ધિમાનેાને મરણકાળ પણ જણાય છે. (૩૦૬૩-૬૪) એ ઉપાયે આ પ્રમાણે છે
મરણકાળ જાણવાના ૧૧ ઉપાચા-૧.દૈવત (દેવના પ્રભાવથી),ર. શકુનથી, ૩.ઉપશ્રુતિ(શબ્દ)થી, ૪. છાયાથી, ૫. નાડીથી, ૬. નિમિત્તથી, ૭. જયાતિષથી, ૮. સ્વપ્રથી, ૯.અ મગળ-મ ́ગળથી, ૧૦. યંત્રપ્રયાગથી અને ૧૧. વિદ્યાથી મરણકાળનું જ્ઞાન થાય છે.(૩૦૬૫)
૧ દેવતદ્વાર–જેમ કે—પ્રવર વિદ્યાના બળે વિધિથી અંગુઠામાં, ખડ્ગમાં, દપ ણમાં, કુંડામાં ( અથવા કુંડાળા ) વગેરેમાં ઉતારેલી કાઈ તથાવિધ દેવી પૂછેલા અને કહે. પરંતુ (આહવાન કરનારો) પુરુષ અત્યંત પવિત્ર થએલા અને નિશ્ચલ મનવાળા, વિધિપૂર્ણાંક તે દેવતાના આહ્વાનની વિદ્યાનુ સ્મરણ કરે. (૩૦૬૬-૬૭) તે વિદ્યા “ ૩ નવીરે ૪ ૪’–એ પ્રમાણે જાણવી. તેને સૂર્ય કે ચંદ્રનું ગ્રહણ હોય ત્યારે દશ હજાર ને આઠ વાર જાપ કરીને ( વિદ્યાને ) સિદ્ધ કરવી જોઈ એ. પછી કાર્યકાળ પ્રાપ્ત થતાં એક હજાર આઠ વાર જાપ કરવાથી (તે વિદ્યાની અધિષ્ઠાયિકા) અંગુઠા વગેરેમાં ઉતરે. (૩૦૬૮ -૬૯) તે પછી કુમારિકાદ્વારા વાંછિત અને (હકીકતને) નિ:સ ંશય જાણી શકાય. માત્ર આ (વિદ્યા) નિશ્ચલ સમ્યક્ત્વવાળાના વાંછિતને (પૂર્ણ) કરે. (૩૦૭૦) અથવા કોઈ તપસ્વીના ગુણાથી આકર્ષિત ચિત્તવાળી આ દેવી (વિશ્વમાં) તેવુ' કંઇ નથી, કે જેને સાક્ષાત્ ન કહે! તે મરણકાળ જણાવવા તે તેને કેટલું માત્ર છે? (૩૦૭૧)
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |