________________
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વિર પહેલું હાથી ઉપર બેસીને કેઈ મનુષ્ય ન જાણે તેમ નીકળીને તેઓ વૈશાલી નગરીમાં ચેટક રાજાના આશ્રયે રહ્યા. (૧૨૬૧-૬૨) અશોકચંદ્ર (તેઓને ત્યાં ગયેલા) જાણ્યા પછી વિનયથી “હલ્લ–વિહલ્લને શીધ્ર મોકલે ”-એમ દૂત દ્વારા ચેટકરાજાને જણાવ્યું. (૧૨૬૩) પછી ચેટકે કહ્યું, હું બળાત્કારે તેઓને કેવી રીતે કાઢી મૂકું? સ્વયમેવ તું સમજાવીને ઉચિત કર. (૧ર૬૪) કારણ કે-આ(બે) અને તું (ત્રણેય) ભાણેજ છો, મારે કઈ (પ્રત્યે) ભેદભાવ નથી. માત્ર મારે ઘેર આવેલા છે, તેથી બળાત્કારે હું એકલી શકે નહિ. (૧૨૬૫) એ જવાબ સાંભળીને રેષવાળા તેણે પુનઃ પણ ચેટકને કહેવરાવ્યું કે-કુમારોને મોકલે અથવા તુ યુદ્ધ માટે સજ્જ થશે, (૧૨૬૬) ચેટકે યુધ્ધનો સ્વીકાર કર્યો, તેથી સમગ્ર સામગ્રી સજ્જ કરીને અશેકચંદ્ર તુ વૈશાલીપુરીએ પહોંચે અને યુધ્ધ કરવા લાગ્યો. માત્ર ચેટક મહારાજાએ તે અશેકચંદ્રના કાલ વગેરે દશ ઓરમાન ભાઈઓને સફળ (અમેઘ) એક એક બાણ મારીને દશ દિવસમાં (દશને) હણ્યા, કારણ કે નિચે તેને એક દિવસમાં એક જ બાણ મારવાનો નિયમ હતો. (૧૨૬૭ થી ૬) તેથી અગીઆરમે દિવસે ભયભીત થએલા અશોકચક્રે વિચાર્યુંઆજે યુધ્ધ કરીશ તો હવે હું નાશ પામીશ, માટે લડવું એગ્ય નથી, એમ રણભૂમિમાંથી જલ્દી ખસીને દૈવી સહાયની ઈચ્છાથી તેણે અક્રમને તપ કર્યો. તે તપથી સૌધર્મેન્દ્ર અને ચમરેન્દ્ર પણ પૂર્વસંગતિને યાદ કરીને તેની પાસે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યા કે- (૧૨૭૦ થી ૭૨) જો ભે દેવાનુપ્રિય ! કહો, તમને શું ઈન્ટ આપીએ ? રાજાએ કહ્યું, મારા વૈરી ચેટકને મારી નાખે. (૧૨૭૩) કેન્દ્ર કહ્યું, પરમ સમકિતદષ્ટિ અને અમે નહીં મારી શકીએ. જે તું કહે તે તેને અને તને પણુ સહાય કરીએ. (૧ર૭૪) (ભલે) એમ પણ કરો ! એમ કહીને અશોકચંદ્ર ચેટક રાજાની સાથે યુધને આરંભ કર્યો. (૧૨૭૫) ઈન્દ્રની અબાધિત સહાયથી પ્રગટેલા પ્રભાવથી દુર્દશનોય (તેજસ્વી) બને તે શત્રુના પક્ષને હણતે જ્યારે ચેટક પાસે પહોંચ્યું, ત્યારે યમના દૂતની જેમ ચેટકરાજાએ છેક કાન સુધી ખેંચીને અમોઘ બાણ તેના ઉપર ફેંકયુ. (૧૨૭૬-૭૭) અને તે બાણ ચમરેન્દ્ર બનાવેલી સ્ફટિકની શિલા સાથે વચ્ચે જ અથડાયું (અટકયું). તે જોઈને ચેટકરાજા સહસા આશ્ચર્ય પામે. (૧૨૭૮) પછી અમેઘ શસ્ત્ર
ખલિત થયું, તેથી “હવે મારે યુધ્ધ કરવું યેગ્ય નથી”—એમ વિચારીને તે શીધ્ર નગરમાં પેઠો. (૧૨૭૯) કિન્તુ ચમરેન્દ્ર અને શક્રેન્દ્ર નિર્માણ કરેલા રથયુધ્ધ, મુશલયુધ્ધ, શિલાયુધ્ધ અને કંટકયુધ્ધ કરવાથી તેનું ચતુરંગ પણ સૈન્ય ઘણું નાશ પામ્યું. (૧૨૮૦) પછી નગરીને ઘેરે નાખીને અશોકચંદ્ર ઘણે સમય (પ) રહ્યો, પણ ઊંચા કિલ્લાથી શોભતી તે નગરી કઈ રીતે તૂટી નહિ. (૧૨૮૧) એ પ્રસંગે જ્યારે નગરીને તેડવા અસમર્થ બનેલે રાજા શોકાતુર થયા છે, ત્યારે દેવીએ એમ કહ્યું કે-(૧૨૮૨) જ્યારે કૂલવાહક સાધુ માગધિકા વેશ્યાને ભેગવશે, ત્યારે રાજા અશોકચંદ્ર વૈશાલી નગરીને કબજે કરશે. (૧૨૮૩) કાનરૂપી સંપુટથી અમૃતની જેમ તે શબ્દોનું પાન કરીને હર્ષથી પ્રસન્ન મુખ થએલા રાજાએ કેને તે સાધુ અંગે પૂછયું. (૧૨૮૪) પછી કઈ રીતે લોકો દ્વારા એને નદી કાંઠે રહેલે જાણીને