________________
આરાધનાને યોગ્ય ગૃહસ્થ અને સાધુનાં લિંગા
૧
સંભાળ નહિ કરવી ( સુખશાલિયા ન થવું), ૪–વસ્રરહિતપણું અને ૫-કેશને લેાચ, એ પાંચ પ્રકારે ઉત્સગ થી (લિંગ૫=) સાધુતાનાં ચિહ્નો છે. (૧૨૦૮) (એ લિંગાથી) ૧સંયમયાત્રાની સાધના, ર-ચારિત્રનું ચિહ્ન, ૩-મનુષ્યાને સાધુ તરીકેના વિશ્વાસ (પૂજ્યભાવ), ૪–સંયમમાં સ્થિરતાનું કારણ અને પ–ગૃહસ્થપણાને ત્યાગ વગેરે ગુણા થાય છે. તે વેશને સાધુએ (યથાજાત) કોઈ વિશેષ સસ્કાર કર્યા વિના જે મળ્યા ઢાય તેવા, સંયમને ખાધા ન થાય તેમ શરીર સાથે ધારી રાખવેા. વળી સૂત્રમાં સ્થવિરકલ્પીઓને ઉપધિ ચૌદ પ્રકારની કહી છે. (૧૨૦૯–૧૦)
સુનિને મુહપત્તિ આદિલિ ગાનું પ્રયાજન અને તેના લાભેા :–મુનિઓને મુખવસ્ત્રિકા મસ્તક અને નાભિથી ઉપરના શરીરની પ્રમાના ( માટે ), મુખના ( શ્વાસેાવાસના ) વાયુની રક્ષા માટે અને ધૂળથી રક્ષા માટે રાખવાની કહી છે. (એ મુહુપત્તિદ્વાર કહ્યું. (૧૨૧૧) જે રજ અને સ્વેદના (પસીનાના) મેલથી રહિત હોય, મૃદુતા, કામળતા અને લઘુતાવાળા ( હલકા ) હાય, આ પાંચ ગુણાવાળા રજોહરણને ( જ્ઞાનીઓ ) પ્રશસે છે. (૧૨૧૨) ગમનાગમન, ઊભા રહેવુ, મૂકવું, જુદું કરવું તથા બેસવું, સૂઈ રહેવું, પાસુ બદલવું, વગેરેમાં પ્રમાના માટે રજોહરણ છે. ( એ રજોહરણદ્વાર કહ્યું, ) (૧ર૧૩) શરીરે ચાળવું, સ્નાન, ઉતન તથા કેશ-દાઢી-મૂછને સ્વસ્થ (સુશોભિત) રાખવાં, દાંત, સુખ, નાસિકા તથા નેત્રભ્રકુટીને સ્વસ્થ (સ્વચ્છ) રાખવાં, વગેરે શુષાને નહિ કરનારા, તથા ઋક્ષ અને પસીનાના મેલથી યુક્ત શરીરવાળા, લેચ કરવાથી શાભારહિત મસ્તકવાળા, વધેલા નખ–રામરાજીવાળા, એવા જ સાધુ તે બ્રહ્મચર્યંની રક્ષા કરનાર છે. ( એ શરીરશુશ્રુષાત્યાગનું દ્વાર કહ્યું. ) (૧૨૧૪-૧૫) (હવે આચેલકય કહે છે–) જૂનાં, મેલાં, પ્રમાણેા પેત, થાડા મૂલ્યવાળાં, એવાં વસ્ત્ર જીવરક્ષા માટે રાખવા છતાં પણ વસ્રરહિતપણુ સમજવુ. (૧૨૧૬) એથી (સપ્ર=) પરિગ્રહના ત્યાગ, લઘુતા ( અલ્પ ઉપષિપણું ), અલ્પ ડિ લેહણા, નિર્ભયતા, વિશ્વાસપાત્રતા, શરીરના સુખાના અનાદર, જિનની સાદૃશ્યતા, વીર્યાચારનુ` પાલન, રાગાદિ દોષોના ત્યાગ, ઈત્યાદિ એવા ઘણા ગુણા આચેલકયથી થાય છે. (૧૨૧૭-૧૮) (એ આધેલકયદ્વાર કહ્યું. )
લેાચથી !- ૧-પ્રગટ મહા સાત્ત્વિકતા, ર-શ્રી જિનાજ્ઞાપાલનરૂપે જિનનું બહુમાન, ૩–દુ:ખસહનતા, ૪–નરકાદિની ભાવનાથી નિવેદ, ૫-પેાતાની (આફ઼િખયા=) પરીક્ષા, અને પોતાને ૬-ધર્મ શ્રદ્ધા, છ–સુખશીલતાના ત્યાગ, અને ૮–(ક્ષરકમથી થતા) પૂર્વ-પશ્ચાત્ કર્મીના દોષના પણ ત્યાગ થાય. (૧૨૨૦) ૯-શરીરમાં પણ નિ`મપણુ, ૧૦–શેાભાના ત્યાગ, ૧૧-નિર્વિકારતા અને ૧૨-આત્માનુ દમન, એમ લેચમાં આવા ( વિવિધ ) ગુણા થાય. બીજી બાજુ લચ ન કરવાથી યૂકાએ-લિખા થતાં પીડા પામવાથી (મનમાં) સ'કલેશ થાય અને ખણવાથી નિયમા તેઓને સંઘટ્ટો (પરિતાપ) વગેરે દેષા થાય. ( એ લોચદ્વાર કહ્યું (૧૨૬૧-૨૨) એ પ્રમાણે સાધુસંબંધી પાંચ પ્રકારનું સામાન્ય લિંગ કહ્યું.