________________
આ સ્વાનુભૂતિ તારી જ્ઞાન પર્યાયને દ્રવ્ય સન્મુખ વાળવી' આટલી જ વાત છે. (ડ) અભિપ્રાયની ભૂલ કેમ ટળે તેની આ વાત છે.
(૧) સ્વરૂપ સંબંધી અભિપ્રાય માટે પ્રથમ યથાર્થ નિર્ણય કર, હું જ્ઞાનાનંદ ' સ્વરૂપી ભગવાન આત્મા છું, ત્રિકાળ મારું આ જ સ્વરૂપ છે.” (૨) આ શરીરાદિ મૂર્તિક દ્રવ્યોથી ભિન્ન છું. (ભેદજ્ઞાન) (૩) આ પર્યાયમાં થતાં વિકારી ભાવો-રાગાદિક તેનાથી ચૈતન્ય ભગવાન
આત્મા ભિન્ન છે. (સૂક્ષ્મ ભેદજ્ઞાન) આ રીતે દરેક સમયે પોતાનું અને પરના સ્વરૂપ સંબંધી અભિપ્રાયની ધારા તૂટયા વગર જો બે ઘડી એ બધાનો પાડોશી થાય તો સમ્યગ્દર્શનની પર્યાય પ્રગટે-સુખી થવાનો આ જ એક ઉપાય છે.
હવે વિસ્તારથી જોઈએ કે આમાં શું શું આવ્યું?
(૧) પદાર્થનો યથાર્થ નિર્ણય (૨) ભેદજ્ઞાન...આ બે મુખ્ય વાત છે. (૨) પદાર્થનો યથાર્થનિર્ણયઃ-શ્રુત જ્ઞાનના અવલંબનથી જ્ઞાનસ્વભાવી ભગવાન આત્માનો
નિર્ણય કરવો, “હું જ્ઞાનાનંદ સ્વરૂપ ભગવાન આત્મા છું.” જેની દષ્ટિ કરવી છે એ જ્ઞાયક ભગવાનનું જેવું સ્વરૂપ છે-જેવું સર્વજ્ઞ ભગવાનની દિવ્ય ધ્વનિમાં આવ્યું છે એવું જ સ્વરૂપ આગમના અવલંબનથી તેમ જ ગુરુના ઉપદેશથી-તર્ક-ન્યાય અને
પ્રમાણથી પોતાના જ્ઞાન અને શ્રદ્ધામાં લેવું. ' આમાં (૧)સાત તત્ત્વોનું યથાર્થ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાન......
(૨) સાચા દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રનું યથાર્થ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાન... (૩) સ્વ અને પરનું ભેદ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાન
(૪) બધાથી ભિન્ન સ્વનું શ્રદ્ધાન-(દ્રવ્યસ્વભાવ-પર્યાય સ્વભાવ) તેમ જ વસ્તુસ્વરૂપના ત્રણ મહાન સિદ્ધાંત પણ આવી જાય છે.
(૧) દ્રવ્યની સ્વતંત્રતાનો સિદ્ધાંત , (૨) ક્રમબદ્ધ પર્યાયનો સિદ્ધાંત
(૩) ઉપાદાન-નિમિત્તની સ્વતંત્રતાનો સિદ્ધાંત. નિશ્ચયથી અને વ્યવહારથી (૩) હવે ભેદજ્ઞાન વિભક્ત થવું-જુદા થવું-વિશેષ પ્રકારથી પ્રથમ અંદર જ્ઞાન અને
શ્રદ્ધાનમાં જુદા થવું. જગતથી જુદા પડીને પોતાના આત્મસ્વરૂપમાં એકાગ્રતાનો અભ્યાસ કરવો.
-૦૧૪).