________________
### # સમયસાર દર્શન
: તેના અવલંબને સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર પ્રગટે.
મારા જ્ઞાનનું સાધન ઈન્દ્રિય કે પુસ્તક નહિ, મારી શ્રદ્ધાનું સાધન બહારના દેવ-ગુરુ નહિ, મારા આનંદનું સાધન બહારના વિષયો નહિ, મારા જ્ઞાનનું – શ્રદ્ધાનું – આનંદનું સાધન તો મારો શાન સ્વભાવ છે.
બસ આવી પ્રતીત થઈ ત્યાં પોતાના સ્વભાવનું જ અવલંબન કરવાનું રહ્યું, ને પરાવલંબન બુદ્ધિ છૂટી ગઈ.
એને હવે પર્યાયે પર્યાયે સ્વલંબન વધતું જાય છે એટલે પર્યાયમાં શુદ્ધતા વધતી જાય છે, ને પરાવલંબન તૂટતું જાય છે એટલે અશુદ્ધતા છૂટતી જાય છે.
આનું નામ સાધક દશા
આનું નામ મોક્ષ માર્ગ. (૭) ભેદજ્ઞાનની વિધિ (૧) આત્મા જ્ઞાનરસ-ચૈતન્યરસથી પરિપૂર્ણ ભરેલું તત્ત્વ છે. તે સત્ છે અને જ્ઞાન
આનંદ તેનું સત્ત્વ છે. (૨) દયા, દાન, વ્રત, ભક્તિ આદિ શુભ ભાવ કે હિંસા, જૂઠ, ચોરી, વિષયવાસના
આદિ અશુભભાવ જે થાય છે તે વિકાર છે. તે આત્માનું સત્ત્વ નથી. આત્મા
અને જ્ઞાન ભિન્નભિન્ન સત્ત્વ છે. (૩) પ્રભુ ! તારી પ્રભુતાને તો એકવાર જાણ. જાણવું – દેખવું અને આનંદ એ તારી પ્રભુતા છે. એ તારા તત્ત્વનું સત્ત્વ છે.
આત્મા અનાદિ-અનંત વસ્તુ છે. જે વસ્તુ છે તે ઉત્પન્ન થતી નથી. તેમ જ એનો નાશ થતો નથી. (૪) ભૂલ કેમ છે અને કેમ ટળે? અનાદિથી જીવ પુણ્ય-પાપના ભાવને પોતાથી
એકપણે માનીને સૂતો છે. આવા અજ્ઞાનીને શ્રીગુરુ ભેદજ્ઞાન કરાવે છે કે – ભાઈ ! તું તો વીતરાગ-વિજ્ઞાનનો ધન છે. તારી ચીજમાં તો એકલાં જ્ઞાન અને આનંદ ભર્યા છે. રાગ જ્યાં તારી ચીજ નથી તો પછી પદ્રવ્યો તારી ચીજ કયાંથી હોય?
જાગ રે જાગ ભાઈ ! આમ શ્રી ગુરુ પરભાવથી ભેદજ્ઞાન કરાવી અજ્ઞાનીને એક આત્મભાવરૂપ કરે છે.
(11)
