________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન
ઃ
અન્વયાર્થ :- (કેવળ) સંપૂર્ણ (રાગદ્વેષ વગરનું) નિજ સ્વભાવનું પોતાના આત્મસ્વભાવનું, [અખંડ] નાશ ન પામે તેવું [જ્ઞાન] જે જ્ઞાન [વર્તે] પ્રગટે [તે] તે જ્ઞાનને [કેવળજ્ઞાન] સંપૂર્ણ પવિત્ર જ્ઞાન [કહિયે] કહેવામાં આવે છે [દેહ] શરીર [છતાં] હોવા છતાં [નિર્વાણ] ઉત્કૃષ્ટ જીવન મુક્તદશા અહીં અનુભવાય છે.
૧૧૩
કોટિ વર્ષનું સ્વપ્ન પણ, જાગ્રત થતાં શમાય, તેમ વિભાવ અનાદિનો, જ્ઞાન થતાં દુર થાય. ૧૧૪
અન્વયાર્થ :- [કોટિ કરોડો [વર્ષનું વર્ષોનું [સ્વપ્ન] સ્વપ્નું [પણ] પણ [જાગ્રત થતાં તેવી લાંબી ઊંધમાંથી જાગતા જીવને [શમાય] શમી જાય છે. [તેમ] તેમ [અનાદિનો અનાદિનો (શરૂઆત વગરનો) વિભાવ] મિથ્યાત્વભાવ [જ્ઞાન] આત્મજ્ઞાન [થતાં] થતાં [દૂર થાય] ટળે છે. ૧૧૪
છૂટે દેહાધ્યાસ તો, નહિ કર્તા તું કર્મ,
નહિ ભોક્તા તું તેહનો, એ જ ધર્મનો મર્મ. ૧૧૫
અન્વયાર્થ :- [દહાધ્યાસ] શરીર મારું છે એવી ભ્રમણા અર્થાત્ શરીરનું હું કાંઈ કરી શકું એવી ભ્રમણા [છૂટે] જીવ શાનભાવે છોડે [તો] તો [g] તું [કર્મકર્તા) ભાવકર્મનો કર્તા [ન]િ નથી અને (તું। તું [તેહનો] તે ભાવકર્મનો [ભોક્તા) ભોગવનારો [નહિ] પણ નથી અર્થાત્ તું તેનો જ્ઞાતા દ્રષ્ટા છો [એ જ] એ જ [ધર્મનો] ધર્મનું [મર્મ] રહસ્ય છે. ૧૧૫
એ જ ધર્મથી મોક્ષ છે, તું છો મોક્ષસ્વરૂપ,
અનંત દર્શન જ્ઞાન તું, અવ્યાબાધ સ્વરૂપ. ૧૧૬
અન્વયાર્થ :- [એ જ] એ જ [ધર્મથી] સાચી માન્યતા રૂપ તથા સ્થિરતારૂપ ધર્મથી [મોક્ષ) પૂર્ણ પવિત્રતા [છે) પ્રગટે છે, [તું] તું [મોક્ષસ્વરૂપ] ત્રણેકાળે શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ [છો] છો, વળી [તું તું [અનંત દર્શન જ્ઞાન] અનંત દર્શન જ્ઞાન-સ્વરૂપ તથા [અવ્યાબાધ] કોઈથી તને બાધા (નુકસાન) ન થાય એવું તારું [સ્વરૂપ] સ્વરૂપ (સ્વભાવ) છે. ૧૧૬
શુદ્ધ બુદ્ધ ચૈતન્યધન, સ્વયંજ્યોતિ સુખધામ;
બીજું કહિયે કેટલું, કર વિચાર તો પામ. ૧૧૭
૬૧