Page Text
________________
++
++++++
+++
++
+++++
शरिर
*
*
*
**
*
*
*
*
*
*
**
*
*
***
ગાથાર્થ:- ઉત્તરપક્ષ:- (મૂળમાં અપિકારાર્થક છે અને નકારસાથે સંબંધિત છે.) જે આચરાતું અનુષ્ઠાન ચારિત્રપરિણામ રૂપ (અથવા ચારિત્રપરિણામના) બીજનો વિનાશ કરે નહીં, તે અનુષ્ઠાન જ અપવાદનો યોગ્યવિષય બની શકે તેમ સમજવું. ૧૦૦રા
जं पुण नासेइ तयं ण तयं दिट्ठमिह सत्थगारेहिं ।
तब्भावेवि गिहीहिं अइप्पसंगो धुवो होइ ॥१००३॥ (यत्पुन नाशयति तकन्न तकद् दृष्टमिह शास्त्रकारैः । तद्भावेऽपि गृहिभिरतिप्रसंगो ध्रुवो भवति ॥)..
ष्ठानं क्रियमाणं तकत-चरणपरिणामबीजं नाशयति न तदपवादविषयं दष्टमिह शास्त्रकारैः । विपक्षे बाधामाह-'तब्भावे इत्यादि' चरणपरिणामबीजविनाशभावेऽपि यद्यनुष्ठानमपवादपदविषयमिष्यते ततो गहिभिः-गृहस्थैरतिप्रसङ्गो ध्रुवः प्राप्नोति, तेषामपि धनधान्यकनकग्रामादिपरिग्रहवतां कनकादिपरिग्रहस्यापवादपदविषय-त्वाभ्युपगमेन भिक्षुत्वप्रसक्तेरिति ॥१००३॥
ગાથાર્થ:- તથા જે આચરાતું અનુષ્ઠાન ચારિત્રપરિણામબીજનો નાશ કરે છે, તે અપવાદનો વિષય બનતું અર્વ શાસ્ત્રકારે જોયું નથી. અર્થાત તે અપવાદના વિષયતરીકે શાસ્ત્રસંગત નથી. ચારિત્રપરિણામબીજનો વિનાશ થવા છતાં પણ જે અનુષ્ઠાન અપવાદપદના વિષયતરીકે ઇષ્ટ હોય, આવો વિપક્ષ મંજૂર હોય, તો અહીં ગૃહસ્થોદ્વારા અવશ્ય અતિપ્રસંગ આવવાની બાધા છે. ધન, ધાન્ય, સુવર્ણ, ગામઆદિનો પરિગ્રહ ધરાવતા ગૃહસ્થોનો પણ સવર્ણ આદિ પરિગ્રહ અપવાદનો વિષય છે એમ સ્વીકારીને તેઓમાં ભિક્ષપણાનો પ્રસંગ. (અહીં ચારિત્રપરિણામબીજનાશક અનુષ્ઠાન અપવાદવિષયતામાટે વિપક્ષ છે. અને ગૃહસ્થોમાં જે ભિક્ષત્વ પ્રત્યક્ષબાધિત છે, તે ભિક્ષુત્વની ગૃહસ્યોને પ્રાપ્તિરૂપ અતિપ્રસંગ બાધરૂપ છે.) ૧૦૦૩ अथोच्येत - कथं ग्रामादिपरिग्रहस्य चरणपरिणामबीजविनाशकत्वमित्यत आह - પૂર્વપક્ષ:- ગામઆદિનો પરિગ્રહ ચારિત્રપરિણામબીજનો વિનાશક કેવી રીતે બને? અહીં આચાર્યવર જવાબ આપે છે.
___गामादिपरिग्गहओ तव्वावारो तओ य चित्तस्स ।
नियमेण परिकिलेसो तओ य चरणस्स नासो उ ॥१००४॥ (ग्रामादिपरिग्रहतस्तद्व्यापारस्तस्माच्च चित्तस्य । नियमेन परिक्लेशस्तस्माच्च चरणस्य नाशस्तु ॥) ..
परिग्रहतो-ग्रामादिपरिग्रहे सति नियमाततदव्यापारो-ग्रामादिव्यापारोऽन्यथा तत्परिग्रहनैष्फल्यापत्तेः, तस्माच्च ग्रामादि(परिग्रह)व्यापारात् चित्तस्य नियमेन परिक्लेशः-संक्लिष्टरूपता, तस्माच्च परिक्लेशा च्चरणस्य- चरणपरिणामबीजस्य विनाश इति ॥१००४॥
ગાથાર્થ:- ઉત્તરપક્ષ:- ગામઆદિનો પરિગ્રહ ોય, તો અવશ્ય તે ગામાદિઅંગે વ્યાપાર-પ્રવૃત્તિ થાય જ, અન્યથા તેનો પરિગ્રહ રાખવાનો કોઈ અર્થ જ સરે નહીં–પરિગ્રહ નિષ્ફળ થાય. અને ગામાદિના વ્યાપારથી અવશ્ય ચિત્તમાં સંકલેશરૂપતા થાય-ચિત્ત સંકિલષ્ટ બને. આ પરિકલેશથી ચારિત્રપરિણામબીજનો નાશ થાય. ૧૦૦૪ उपसंहरति - હવે ઉપસંહાર કરે છે
___ इय अववादपदेणवि नरिंदलीलं विलंबमाणाणं।
मग्गचुयाणं विदुसे पडुच्च भिक्खुत्तणमजुत्तं ॥१००५॥ (इति अपवादपदेनापि नरेन्द्रलीला विलंबमानानाम् । मार्गच्यूतानां विदुषः प्रतीत्य भिक्षुत्वमयुक्तम् ॥ इतिः-एवमुपदर्शितेन प्रकारेण अपवादपदेनापि आस्तामुत्सर्गविधिना भिक्षुत्वमयुक्तमिति संबन्धः। किंविशिष्टा
नां विल(ड)म्बमानानामत एव सर्वथा मार्गच्यतानां-मोक्षपथपरिभ्रष्टानां, कान आश्रित्य तेषां भिक्षुत्वमयुक्तमित्याह-विदुषो यथावस्थितवस्तुतत्त्वपरिज्ञानवतः प्रतीत्य ॥१००५॥
ગાથાર્થ:- આ પ્રમાણે નરેન્દ્રલીલાનો વિલંબન કરનારા અથવા વિડંબના કરનારા અને તેથી જ મોક્ષમાર્ગથી પરિભ્રષ્ટ ભિક્ષુઓમાં યથાવસ્થિત વસ્તુતત્વના જાણકાર વિદ્વાનોને આશ્રયી અપવાદપદે પણ-ઉત્સર્ગની તો વાત જ જવા દો ભિક્ષપણું
+++++++++
ब
न
-माज
-196+++
+
+
+
| SR No. | 006034 |
| Book Title | Dharm Sangrahani Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ajitshekharsuri |
| Publisher | Adinath Jain Shwetambar Jain Mandir Trust |
| Publication Year | 1996 |
| Total Pages | 392 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |