________________
ક્ષપકશ્રેણિ
૪૧૩
વિરોષાર્થ-કર્મની બંધગ્ય ૧૨૦, અથવા ઉદય ઉદીરણું ગ્ય ૧૨૨, અથવા સત્તામાં ગણવા ગ્ય ૧૪૮ વા ૧૫૮ તે સર્વને ક્ષય કરે, એટલે સત્તાગત ૧૫૮ ઉત્તરપ્રકૃતિઓને સર્વથા ક્ષય જેમાં થાય છે તે ક્ષળિ છે, અને આત્માને મુક્તિપદની પ્રાપ્તિ પણ આ ક્ષપકશ્રેણિથી જ છે. જ્યાં સુધી ક્ષપકશ્રેણિ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી આત્માને મુક્તિપદ ન હેય. એ ક્ષપકશ્રેણિમાં સત્તાગત ૧૫૮ પ્રકૃતિઓને ક્ષય સમકાળે નહિં પરંતુ અનુક્રમે હોય છે. તે અનુક્રમ તથા તેને ક્ષય કરવાને વિધિ સંક્ષેપમાં આ પ્રમાણે–
૪ અનતાનુબંધી કષાયને ક્ષય.
ક્ષપકશ્રેણિને પ્રારંભ કરનાર મનુષ્ય જ હોય, અને તે ૮ વર્ષથી અધિક વયને, ૪-૫-૬-૭ માંના કેઈ પણ ૧ ગુણસ્થાનમાં વર્તતે, વર્ષભનારાચસંઘયણવાળે, પૂર્વધર અને શુકલ ધ્યાનયુક્ત (અપૂર્વધર હોય તે ધર્મધ્યાનયુક્ત) હોય છે. તે પ્રથમ ૪ અનંતાનુબંધી કષાયને ક્ષય કરે છે, તેને ઘણે વિધિ અનંતાનુબંધીની વિસંયેજના ૨૦૨સર જાણ.
૨૦૨. જે મહાઓ ૪ અનંતાનુબંધીને વિશેષત દશનસપ્તકમાં અંતર્ગત ગણું દર્શન મેહનીયની પ્રકૃતિ તરીકે ગણે છે, તેઓના અભિપ્રાય પ્રમાણે-અનન્તાનુબંધીને અનન્તમ ભાગ મિથ્યાત્વમેહનીયમાં સંક્રમે છે, અને સંક્રમકરણમાં તો અનંતાનુબંધીને ચારિત્રમેહનીયમાં ગણુને અનંતાનુબંધી દર્શનમેહનીયમાં (મિથ્યાત્વમાં) ન સ ક્રમે એમ કહ્યું છે. પંચમ કમ ગ્રંથની વૃત્તિમાં શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજીએ અનંતાનુબંધીને અનન્તમ ભાગ મિથ્યાત્વમાં સંક્રમ કહ્યો છે.
