________________
[ ૨૨ ] સૂરિપદ અર્પણ કર્યું હતું એ બાબત ગુર્નાવલીમાં હોવાથી પૂ. શ્રીમાન દેવેંદ્રસૂરિ મહારાજની આચાર્યપદવી પછી વિજયચંદ્ર મહર્ષિને સૂરિપદ આપવામાં આવ્યું હતું એમ સહેજે અનુમાન થઈ શકે છે.
શ્રીમાન્ દેવેંદ્રસૂરિ મહારાજાએ ઉજજયિની નગરીના રહેવાસી શ્રેષ્ઠજિનચંદ્રના પુત્ર વિરધવલને જે વખતે તેના લગ્ન નિમિત્ત મહોત્સવ થઈ રહ્યો હતો અને લગ્ન કરવાની તૈયારી ચાલતી હતી તે વખતે પ્રતિબંધ કરી, તેના પિતા જિનચન્દ્રની સમ્મતિપૂર્વક વિ. સં. ૧૩૦૨ માં દીક્ષા આપી હતી. ત્યારબાર તેમને ગુજરાતદેશના અલ્લાદનપુર (પાલણપુર) માં મહત્સવપૂર્વક સંવત્ ૧૩૨૩ માં સૂરિપદથી વિભૂષિત કરવામાં આવ્યા હતા. જેઓ શ્રીમાન વિદ્યાનંદસૂરિ એ નામથી પ્રસિદ્ધ થયા હતા. પૂ. શ્રીમાન દેવેન્દ્રસૂરિજી મહારાજના સ્વર્ગગમન બાદ આ વિદ્યાનંદસૂરિજીને તેઓશ્રીના પટ્ટ ઉપર સ્થાપન કરવામાં આવ્યા, પણ ગુરુદેવના સ્વર્ગગમન બાદ તેર દિવસ પછી તેઓશ્રીનું પણ સ્વર્ગગમન થતાં ઉપાડ શ્રી ધમકીર્તિજીને તે પટ્ટ ઉપર સ્થાપન કરવામાં આવ્યા, જેઓશ્રી ધર્મઘોષસૂરિ એ નામથી પ્રસિદ્ધ થયા. ઉપરની સર્વ બાબતોથી તેઓશ્રીના જન્મ, સ્થાન, દીક્ષાસ્થાન, સૂરિપદસ્થાન ઈત્યાદિ વિષયે યદ્યપિ જાણી શકાતા નથી પણ તેરમી શતાબ્દિના ઉત્તરાર્ધમાં અને ચૌદમી શતાબ્દિના પ્રારંભમાં તેઓશ્રી વિદ્યમાન હતા એ નિર્વિવાદ સિદ્ધ થાય છે.
૫૦ શ્રીમાન દેવેન્દ્રસૂરિવર્યના પ્રાકૃત અને સંસ્કૃત ભાષાના ગ્રન્થ જોતાં તેઓશ્રી એક અસાધારણ પ્રતિભાસંપન્ન