________________
અંતરકરણમાં આત્માને આરેહ તથા અવરેહ
(૩૭૯
ઉપશમસમ્યકત્વને કાળ છે, અને કિંચિત્ ન્યૂન તેટલા કાળસુધી પ્રતિસમય ત્રિપુંજ કરણક્રિયા પણ ચાલુ રહે છે. અન્તકરણમાં દેશવિરતિ સર્વવિરતિની
યુગપત્ર પ્રાપ્તિ અનાદિ મિથ્યાષ્ટિ જીવે પામેલા આ અન્તકરણના પ્રથમ સમયે ઉપશમસમ્યકૃત્વ સાથે કઈ જીવ દેશવિરતિ અથવા કોઈ જીવ સર્વવિરતિગુણ પણ ૧૯ પામી શકે છે, એ આત્મવિશુદ્ધિને જ પ્રભાવ છે.
અન્ડરકરણમાં સાસ્વાદન પ્રાપ્તિ તથા ઉપશમસમ્યકત્વના અનુભવરૂપ અંતરકરણમાં વર્તતા કઈ જીવને અંતરકરણને કાળ જઘન્યથી ૧ સમય અથવા ઉત્કૃષ્ટથી ૬ આવલિકા જેટલે બાકી રહે છે. ત્યારે કદાચિત્ મલિન પરિણામ થવાથી અનંતાનુબંધિ કષાયને ઉદય પણ થઈ જાય છે, તેથી અનતાનુબંધિ કષાયના ઉદયવાળું એ જ કિંચિત્ શેષ રહેલું ઉપશમસમ્યક્ત્વ તે સાવાન સમ્યકત્વ કહેવાય છે, અને તેથી સાસ્વાદનને કાળ પણ જઘન્યથી ૧ સમય તથા ઉત્કૃષ્ટથી ૬ આવલિકા જેટલું કહ્યો છે.
સાસ્વાદનથી પુન: મિથ્યાત્વમાપ્તિ જે જીવ ઉપશમસમ્યકત્વથી સારવાદનમાં આવ્યું હોય ૧૯૧. ઉપશમશ્રેણિ પ્રસંગે જે ઉપશમસમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ થાય છે, તે ઉપશમસમ્યકત્વ સાથે સમકાળે દેશવિરતિ સર્વવિરતિની પ્રાપ્તિ સંભવતી નથી, માટે અહીં અનાદિ મિથ્યાદષ્ટિ જીવના અંતરકરણમાં જ એ બેની યુગપત પ્રાપ્તિ ગ્રંથમાં કહેલી જણાય છે.
