________________
૩૨૫
ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધના સ્વામી
પથાર્થ-(પુવેદ-સંજવલન-૪-એ) ૫ પ્રકૃતિને ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધક નિચટ્ટી અનિવૃત્તિ (૯ મા) ગુણસ્થાનવત જીવ છે, તથા શુભવિહાગતિ-નરાયુષ્ય-દેવત્રિક-સૌભાગ્યત્રિકવૈક્રિયદ્વિક-સમચતુરસ્ત અને અશાતવેદનીય તથા વજીર્ષભનારાચ એ ૧૩ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ કરનાર મિથ્યાદષ્ટિ અથવા સમ્યગદષ્ટિ જીવે છે. ૯૧.
વિશેષાર્થ-વે, ૪ સંસ્ટન-આ ૫ પ્રકૃતિઓમાં હાસ્યાદિ (હાસ્ય-રતિ–ભય–કુત્સાને ૮ માને અને બન્ધવિચ્છેદ થવાથી તે ચાર) ને પણ અધિક ભાગ પુરુષને, પુનઃ પંવેદને બંધવિરછેદ થયે તેને પણ અધિક ભાગ સંન્ચઢશોધને, ક્રોધને પણ બંધવિચ્છેદ થયે તેને અધિક ભાગ સંમારને, માનને બંધવિચ્છેદ થયે તેને પણ અધિક ભાગ સંમાયાને, અને માયાને પણ બંધવિચછેદ થયે તેને અધિક ભાગ ક્ષેત્રોમને ૯ મા ગુણસ્થાનમાં પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી એ ૫ પ્રકૃતિને ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ ૯ મા ગુણસ્થાનમાં ઉત્કૃષ્ટ ગવર્તીને અ૫ અલ્પતર પ્રકૃતિબંધ સમયે હેાય છે.
સુતિ, દેવ ૨, ચિ ૨, સમg૦,સૌમાદિ રૂ-નામકર્મની આ ૯ પ્રકૃતિએ ૨૮-૨૯ ઈત્યાદિ દેવયેગ્ય પ્રકૃતિના બંધ પ્રસંગે બંધાય છે તે પણ (અલ્પતરપ્રકૃતિબંધ વડે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ થાય તે કારણથી) દેવગતિગ્ય ૨૮ પ્રકૃતિ બાંધતા સમ્યગદષ્ટિ વા મિથ્યાદષ્ટિને જ એ ૯ ને ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ જાણ.
લેવાયુષ્ય–નરાયુદય-૮ મૂળ પ્રકૃતિ બાંધતા ઉત્કૃષ્ટગી સમ્યગુદષ્ટિ વા મિથ્યાદષ્ટિને ઉત્કૃષ્ટ પ્રદેશબંધ.
