________________
२७०
શતનામા પંચમ કર્મગ્રન્ય-વિશેષાર્થ સહિત જેમ અલ્પ પરમાણુઓવાળું દેવદાકાષ્ઠ સ્થૂલ છે, તેથી વિશેષ પરમાણુવાળું સાગનું કાછ કંઈક ઘન છે, તેથી અધિક અણુઓવાળું સીસમનું કાષ્ટ ઘન છે, તેથી લેહ, તેથી રૂપું, તેથી સુવર્ણ–એ પ્રમાણે બાદરસ્ક ધમાં પણ અધિક અણુઓના સંબંધથી ઘનતા સ્પષ્ટ દેખાય છે, તેમ આકાશમાં રહેલી વિશ્રસાપરિણામી વર્ગણાઓમાં પણ અધિક અણુઓના સંઘાતથી અધિક ઘનતા-સૂક્ષ્મતા થાય છે. સેળવણુઓનું અવગાહક્ષેત્ર અધિક અધિક ન્યૂન.
જેમ અધિક અધિક પરમાણુઓના સંઘાતથી વર્ગણાઓની અનુક્રમે સૂક્ષ્મતા વધતી જાય છે તેમ અધિક અધિક પરમાણુ એના સંઘાતથી વર્ગણાઓનું અવગાહક્ષેત્ર એટલે વર્ગણીઓને અવગાહ પણ અનુકમે અધિક અધિક ન્યૂન થાય છે, તેથી ઔદારિક વર્ગણામાંના એક પુદ્ગલસ્કંધને રહેવા માટે જેટલી જગ્યા જોઈએ તેથી ૧૪ જૂન જગ્યા વૈકિયવર્ગણાના એક સ્કંધને રહેવા માટે જોઈએ, એ પ્રમાણે આઠ ગ્રહણવર્ગણાઓમાં ન્યૂન ન્યૂન અવગાહ યથાસંભવ વિચાર, તેમ જ ૮ અગ્રહણ વર્ગણાઓને અવગાહ પણ ન્યૂન ન્યૂન જાણ, તેપણ સર્વે વર્ગોણુઓ (એટલે કઈ પણ વર્ગણામાં ૧ સ્કંધ) અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ જેટલા ક્ષેત્રમાં રહે છે, તેથી અધિક વા ન્યૂત ક્ષેત્રમાં નહિ, તથા પરમાણુ આદિ પહેલી અગ્રહણવર્ગણાઓમાંના ઔધોને અવગાહ અનિયમિત છે. કારણ કે પરમાણુ ૧ આકાશપ્રદેશમાં અવગાહે છે, દ્ધિપ્રદેશીસ્ક ધ ૧ અથવા
૧૨. પરમાણુ આદિ પહેલી અનઃઅગ્રહણગણાઓની સૂક્ષ્મતા અનિયત છે.
