________________
ગનું સંક્ષિત સ્વરૂપ
૧૬૫
(એટલે વીર્યાન્તરાયકર્મ સર્વથા ક્ષય પામવાથી) પ્રગટ થએલું જે વિર્ય એટલે જીવશક્તિ તે લબ્ધિવીર્ય કહેવાય છે. એ વીયારાયના ક્ષયથી ઉત્પન્ન થયેલું ક્ષાવિકભાવનું વીર્ય જે કે અગી મહાત્માઓને તથા શ્રી સિદ્ધપરમાત્માને પણ હોય છે. પરંતુ તે વીર્ય અહીં ગ તરીકે ગણાય નહીં, કારણ કે અહીં તે જે વેશ્યાવંત જીવનું કરણ વિર્ય તે જ રોગ તરીકે ગણવું. જેથી સલેશી જીવનું જે કરણ વીર્ય તે ચો, એ અર્થ સર્વથા એગ્ય છે. પુનઃ એ ક્ષાપશમિકભાવનું અથવા ક્ષાયિકભાવનું સલેશ્યવીર્ય મન, વચન અને કાયાના અવલંબનથી પ્રવર્તે છે, માટે તે સલેશ્યવીર્યરૂપ યેગના મનેયેગ, વચન
ગ અને કાયાગ એ ત્રણ ભેદ ગણાય છે તથા ક્ષાપશમિગ મિલૈંધિર (વ્યક્તબુદ્ધિપૂર્વક દેડવું, વળગવું તે) અને અનમિત્ત (દેહાન્તર્ગત થતી અભ્યન્તર ક્રિયાઓ કે જે બુદ્ધિપૂર્વક કરવાની નથી, તેમ જ એકેન્દ્રિયાદિક અસંશિની બાહ્યક્રિયાઓ તે) એમ ૨ પ્રકારનું છે. ત્યાં એકેન્દ્રિયાદિ જેના બાહ્યવ્યાપાર તથા ધાતુપરિણામ આદિ અભ્યન્તરવ્યાપાર કર્યગ્રહણ, શરીરાદિની રચના, આહારગ્રહણ, ઇત્યાદિ સર્વે વ્યાપાર અનભિસંધિ જ ગરૂપ છે. તથા સંગ્નિજીવની પણ દેહાભ્યન્તરવર્તી સૂક્ષ્મક્રિયાઓ ધાતુપરિણામ, કર્યગ્રહણ, શરીરાદિની રચના, લેમાહારગ્રહણ ઈત્યાદિ વ્યાપાર સંગ્નિજીને અનભિસંધિજ ગ છે અને બુદ્ધિપૂર્વક ઊઠવું, બેસવું, ચાલવું ઈત્યાદિ અભિસંધજ યેાગ છે. આ સર્વ ચાગનું બીજું નામ તેવળયોગ (મનવચન-કાયારૂપ કરણથી પ્રવર્તતે ગ) છે.
