________________
શુભ અથવા અશુભ કમના સ્થિતિબંધ તો અશુભ જ હોય ૧૫૯ ૩ આયુષ્યની સ્થિતિ શુભ
પૂર્વ કહ્યા પ્રમાણે જોકે કર્માંની સ્થિતિએ અશુભ ગણાય છે, પરન્તુ એ નિયમમાં એટલા અપવાદ છે કે દેવાયુષ્યમનુષ્યાયુષ્ય-અને તિય ગાયુષ્ય એ ૩ કર્માંની સ્થિતિ ( અશુભ નહિ પણ ) શુભ છે; કારણ કે એ ૩ કર્મીની અધિક અધિક
૩૦ કોડાકોડી, ૨૦ કાડાકોડી વગેરે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ કરે છે. અને ક્ષપકશ્રેણિમાં નવમા દશમા ગુણસ્થાનમાં વતા આત્મા અત્યન્ત મંદ સંજ્વલન-સંજ્વલન સ`કલેશના કારણે અન્તમુત, ૮ મુક્ત, ૧૨ મુદ્દત વિગેરે સ જધન્ય બધ કર્માસ્થિતિને કરે છે.
આત્મા જેમ જેમ ઉપર ઉપરના ગુણસ્થાન ઉપર આરા હણ કરતા જાય છે, તેમ તેમ સકલેશ એછા થતા જાય અને જેટલા પ્રમાણમાં સકલેશ એછા થાય તેટલા પ્રમાણમાં વિશુદ્ધિ પ્રગટ થતી જાય છે, એ વાત બરાબર છે, પણ એ પ્રગટ થયેલી વિશુદ્ધિના કારણે અપસ્થિતિબંધ થાય છે એ વચન ઔપચારિક છે. પરંતુ ખરી રીતે વિશુદ્ધિ એ સ્થિતિબંધ તેમ જ અન્ય કાઈ પણ બંધનુ કારણ નથી. પણ એ વિશુદ્ધિની સાથે અલ્પાધિકતયા જે સલેશ હજી વિદ્યમાન છે, તે સ`કલેશના કારણે જ અલ્પ કિંત્રા-અધિક પ્રમાણમાં ક્રમને સ્થિતિબંધ થાય છે, અને સ`કલેશ ને અશુભ છે તા તેના કારણે બંધાતી કૅસ્થિતિ પણ અશુભ જ ગણાય છે.
ખીજું કા રસ શુભ-અશુભ બન્ને પ્રકારના હાય અને જ્યારે જ્યારે શુભ-અશુભરસવાળા કર્મના ઉદય થાય ત્યારે આત્માને સુખ તેમ દુઃખતે અનુભવ થાય, એ વાત સ્પષ્ટ છે. એમ છતાં શુભ અશુભ રસવાળા કર્મના ભાગવટા પ્રસંગે આત્માને સંસારના બંધનમાં તે જ્યાં સુધી સ્થિતિ સત્તા વિદ્યમાન હોય ત્યાં સુધી રહેવું પડે છે. અને આત્માથી મહાનુભાવને એ બંધન % લાગતું નથી. જેલ
