________________
૧૩૦
શતનામા પંચમ કમગ્રન્થ-વિશેષાથ સહિત સ્થિતિબંધક સૂમસંપરાથી લપક છે અન્યસ્થિતિબંધમાં વર્તતા જાણવા. અહીં શાતાને બંધવિચ્છેદ નથી પણ કાષાયિક અધ્યવસાયથી બંધાતે શાતાને જઘન્યસ્થિતિબંધ ૧૨ મુહૂર્ત પ્રમાણને અહીં જ વિચ્છેદ પામે છે, અને ઉપશાન્તાદિગુણસ્થાનમાં જે બે સમયની સ્થિતિવાળે અકાષાયિક સ્થિતિબંધ છે તે અહીં ગ્રહણ કરવાને નથી.
દેવ ૨, નરક ૨, વૈક્રિય ૨, એ ૬ પ્રકૃતિઓને પર્યાપ્ત અસંજ્ઞીતિર્યંચ પંચેન્દ્રિય જઘન્યસ્થિતિબંધ કરે છે, કારણ કે એકેન્દ્રિયાદિથી ચતુરિન્દ્રિય સુધીના જીવે, અસંસી મનુષ્ય તથા દેવ અને નારકે ભવપ્રત્યયથી જ એ ૬ પ્રકૃતિએ બાંધતા નથી. પુનઃ સંજ્ઞી મનુષ્ય એ ૬ પ્રકૃતિઓ બાંધે છે, પરંતુ અસંશી તિયાથી અધિક જઘન્યસ્થિતિબંધ (અંતઃકડાકડિ સાગરેપમ જેટલો જઘન્યસ્થિતિબંધ) કરે છે, અને અસંજ્ઞા તિય (૩૭મી ગાથામાં કહેલા અર્થ પ્રમાણે) ૨૮૫ સાગરેપમમાં પાપમનો સંખ્યાતમે ભાગ ન્યૂન એટલી જઘન્ય સ્થિતિ બાંધે છે; કારણ કે વૈક્રિયષકને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ ૨૦ કડાકડી સાગરોપમ છે, તેને મિથ્યાત્વની સ્થિતિ વડે ભાગતાં હૈ સાગરેપમ સ્થિતિબંધ એકેન્દ્રિયગ્ય પ્રાપ્ત થયે, એકેન્દ્રિયાદિ જી વૈક્રિય ૬ ને બંધ કરતા નથી, પરંતુ અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય કરે છે, અને તે અસંજ્ઞીપંચેન્દ્રિય એકેન્દ્રિ
થી ૧૦૦૦ ગુણ (હજાર ગુણો) સ્થિતિબંધ કરે છે, તેથી છે સાગરોપમને ૧૦૦૦ વડે ગુણતાં સાતીઆ ભાગ ૨૦૦૦ આવ્યા, તેના સંપૂર્ણ સાગરોપમ કરવા માટે ૨૦૦૦ ને ૭ થી ભાગતા ૨૮૫૩ સંપૂર્ણ સાગરોપમ એટલે વૈક્રિય ૬ને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ
