________________
શેષ ૧૧૬ પ્રકૃતિના ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધક
૧૨૫ સ્થિતિબંધક તિર્યંચ અને મનુષ્ય જ કહ્યા છે. ત્યાં વિશેષ આ પ્રમાણે–
તિર્થાયુષ્ય-પુષ્ય એ બે પ્રકૃતિના ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધક પૂર્વકૅડ વર્ષ આયુષ્યના છેલ્લા ત્રીજા ભાગમાં વર્તતા તિર્યંચ મનુષ્ય યથાસંભવ વિશુદ્ધિવાળા છે, તે આયુષ્યના ત્રીજા ભાગના પ્રથમ સમયમાં વર્તતા હોય તે સમયે એ ૨ આયુષ્યની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ પૂર્વકૅડ વર્ષના ત્રીજા ભાગ (રૂપ અબાધા) સહિત ૩ પલ્યોપમ જેટલી બાંધે છે. આયુષ્યના છેલ્લા ત્રિભાગના દ્વિતીયાદિ સમયે બંધાતા આયુષ્યમાં અબાધાના સમયે તૂટતા હોવાથી મધ્યમસ્થિતિબંધ હોય છે, માટે પ્રથમ સમ જ ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્યબંધ કહ્યો છે. અહીં અત્યંત વિશુદ્ધિ નહિ પણ યથાયોગ્ય વિશુદ્ધિ કહેવાનું કારણ એ કે અતિ વિશુદ્ધિવાળો મિથ્યાદષ્ટિ દેવાયુષ્ય બાંધે છે.
નારાયુષ્ય ને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધ પૂર્વ કેડ વર્ષના ત્રીજા ભાગ અધિક ૩૩ સાગરોપમ એટલે સ્થિતિબંધ કરનાર ત~ાગ્ય સકિલષ્ટ મિથ્યાદષ્ટિ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય પર્યાપ્ત સંખ્યાત આયુષ્યવાળા મનુષ્ય અને તિર્યા છે. અહીં અતિસંક્ષિણ અને અતિ વિશુદ્ધ જીવ આયુષ્યબંધ ન કરે એ નિયમ હેવાથી ત~ાગ્ય (યથાસંભવ) સંલિષ્ટ કહ્યો છે.
વિશ૦ રૂ-સૂક્ષ્મ રૂ ના ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધક યથાસંભવ સંલિષ્ટ મનુષ્ય તિર્યંચે (પૂર્વોક્ત વિશેષણવાળા) જાણવા. અતિસંકિષ્ટને નરકપ્રાયોગ્ય બંધ હોય છે માટે અહીં યથાસંભવ સંકલેશ કહ્યો છે.
સેવ ૨ ના ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધક યથાસંભવ સંકલેશવાળા