________________
૫
આયુષ્યની અબાધા
એ પ્રમાણે આયુષ્યની અબાધા ચારે પ્રકારથી હેય છે, માટે અનિયત છે.
આયુષ્યની અબાધા અહીં આયુષ્યબંધમાં એવો નિયમ છે કે નિશ્ચયથી નિરુપક્રમ આયુષ્યવાળા (દેવ-નારક યુગાલક એ ત્રણ જ) પિતાના ભવનું આયુષ્ય ૬ માસ બાકી રહે ત્યારે જ પરભવનું આયુષ્ય બાંધે છે, અને ત્યાબાદ ૬ માસ વ્યતીત થયે મરણ પામતાં તે બદ્ધ આયુષ્યને ઉદય થાય છે, માટે અહીં ૬ માસની લવાધા જાણવી, એ મધ્યમ ગવાયા છે.
તથા શેષ જે નિરૂપક્રમી અને સેપક્રમી એમ બને પ્રકારના આયુષ્યવાળા કે જેઓ ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડવર્ષ સુધીના આયુષ્યવાળા નરતિર્યંચે છે, તેમાં નિરુપક્રમ આયુષ્યવાળા નરતિય સ્વભાવને ત્રીજો ભાગ બાકી રહે ત્યારે જ આયુષ્ય બાંધે છે, અને સપક્રમ આયુષ્યવાળા નરતિય ચે ત્રીજો ભાગ, નવમે ભાગ, સત્તાવીશમે ભાગ ઈત્યાદિ રીતે શેષ શેષ આયુષ્યને ત્રીજો ભાગ તે યાવત્ અંતિમ અંતર્મુહૂર્ત બાકી રહે ત્યારે પણ આયુષ્યબંધ કરે, તેથી આયુષ્યની ઉત્કૃષ્ટઅબાધા પૂર્વકોડવર્ષને ત્રીજા ભાગ, અને જઘન્ય અબાધા અન્તર્મુહૂર્ત હોય છે તે આ પ્રમાણે
૬૬. કેટલાક આચાર્ય યુગલિકને પલ્યોપમાસંખ્યભાગ શેષ આયુષ્ય રહે પરભવાયું બંધ કહે છે, તેઓના અભિપ્રાયથી યુગલિકને આયુષ્યની અબાધા પલ્યાસંમેય ભાગ જાણવી.
