________________
૧૮ મું સ્થિતિબંધ દ્વાર
૭.
નરકાયુને (દેવાયુ તથા નરકાયુને) ૩૩ “સાગરેપમ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ છે. ૨૬.
૪૭. અહીં સામાન્યથી મૂળકર્મરૂપ આયુષ્યને ઉ૦ સ્થિતિબંધ ૩૩ સાગરોપમ કહેવા સાથે આયુષ્યના ઉત્તરભેદને પણ આયુષ્યબંધ સંક્ષિપ્ત રચના માટે કહેવાય છે, જેથી હવે આગળ એ બે ઉત્તરપ્રકૃતિને સ્થિતિબંધ નહિ કહેવાય; પરંતુ શેષ મનુષ્ય અને તિર્યંચ એ બેના આયુષ્યને જ ઉ૦ સ્થિતિબંધ કહેશે. (જુએ, ગાથા ૩૩મીનું ૪ થું ચરણ.).
૪૮. શતકચૂણિગ્રંથને વિષે મૂળમાં તેરીસુદિ બાદ એકવાર હો = આયુષ્યની કેવલા એટલે અબલા સિવાયની કર્મસ્થિતિ ૩૩ સાગરોપમ કહી છે, અને ચૂણિમાં “પૂર્વકૅડ વર્ષને ત્રીજો ભાગ અધિક ૩૩ સાગરેપમ જેટલું આયુષ્યને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધ છે.” એમ કહ્યું છે.
અહીં વાસ્તવિક રીતે તે આયુષ્યને સ્થિતિબંધ અબાધા અધિક ૩૩ સાગરોપમ છે, અને કેવળ ૩૩ સાગરોપમ ગણવાનું કારણ તે અબાધાની વિષમતા (અનિયમિતપણું) જ છે; કારણ કે સાગરેપમવાળા આયુષ્યની અબાધા જઘન્યાદિ ભેદે અસંખ્ય પ્રકારની છે, તેમ જ ચારે આયુષ્યની દરેકની અબાધા પણ પરસ્પર જુદી જુદી અને પિતપોતાની અસંખ્ય પ્રકારની છે. તેથી શાસ્ત્રોમાં અબાધારહિત સ્થિતિબંધ ગણાય છે, અને અબાધાસહિત ઉ૦ સ્થિતિબંધ જાણુ હોય તે આ પ્રમાણેઆયુષ્યને
ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ દેવાયુષ્યને પૂર્વડ વર્ષના ત્રીજા ભાગ સહિત ૩૩ સાગરેપમ. નરકાયુષ્યને મનુષ્પાયુષ્યને
૩ પલ્યોપમ તિર્યંચાયુષ્યને
