________________
સંવેગની પરિણતિ હોય છતાંય કદાચ પ્રવૃત્તિ ન પણ હોય તેથી તેને સમગ્ર દર્શન નથી એમ ન કહેવાય.
આ ચોથું ગુણસ્થાનક વિચાર શુદ્ધિ નું છે. આચાર શુદ્ધિ આગળ આવશે અહિં વિભાવદશા આવે તો પણ લાંબો સમય તે ટકે નહીં. અનંતાનુબંધિ અહિં ન આવે અને અપ્રત્યાખ્યાનીનો ઉત્કૃષ્ટથી ૧૨ મહિનાનો કાળ છે. સંવત્સરી પ્રતિકમણપૂર્વે બે કલાક કે ૫ કલાક પહેલાં થયેલ કષાયની પણ ક્ષમાપના જરુર કરી લેવી જોઈએ.
સંવેગનો ઉંડો અર્થ - સમ્યગ જ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્ર એ ત્રણેય મોક્ષના અનન્ય સાધનો છે. અને મોક્ષ એ સાધ્ય છે, ઉપરના ત્રણેય ને પ્રગટ કરવાનો ઉત્સાહ જાગ્રત કરવો તે સંવેગ. દેવ ગુર્વાદિની આરાધના દ્વારા મોક્ષ ના સાધન મને ક્યારે મળે એવો પ્રબળ અભિલાષ થવો તે સંવેગ. મને જલદીમાં જલદી મોક્ષ કેમ મળે એવો (વિશુદ્ધ) ઉત્તમ પરિણામનો સતત આવેગ એટલે જ સંવેગ.
(ઘણા દિવસનો ભુખ્યો બ્રાહ્મણ મોટી અટવી પાર કરી, ખૂબજ ભૂખ્યો થયો હોય તેને જો કુદરતી ક્યાંકથી તાજા સરસ ઘેબરનું ભોજન મળે. અને તેને જે અવર્ણનીય આનંદ થાય, તેના કરતાં પણ વધુ આનંદ સમ્યગજ્ઞાનાદિ મોક્ષના સાધનો મેળવી જીવને થાય. તે સંવેગ )
સિદ્ધિ સૌધ (મહેલ) ના પ્રથમ સોપાન સમાન સમ્યગ જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર છે અને તેની યથાર્થ આરાધના કરી આત્મસ્વરુપની પૂર્ણતા મેળવવી તે જ મોક્ષ
નિર્વેદ આવ્યા પછી જ સંવેગ આવે.
નિર્વેદ એટલે સંસારમાં મનાએલા મહાસુખના સાધનો ઉપર
૪૨
