Parampaddai Anandghan Padreh Part 02

SR No.: 006025
Original Sutra Author: N/A
Author: Suryavadan T Zaveri
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain
Total Pages: 442
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 79

૨૮
આનંદઘન પદ - ૬
કલવટ છાંડી અવટ ઉવટ પડે - મન મેહુવાને ઘાટ
આંધો આંધો મિલે બે જણ - કોણ દેખાડે રે વાટ...૪ - આત્માએ પોતાના સમતા ઘરમાં રહેવું તે ચેતનની કલવટ-કુળવટ અર્થાત્ કુળ મર્યાદા છે તેમજ વ્યવહારથી શિષ્ટ પુરુષ સંમત જે મર્યાદા છે તે જાળવવી તે કુળ મર્યાદા છે. ચેતન અનાદિકાળથી આ કુળ મર્યાદાનો લોપ કરી પર ઘર - મમતા - માયાના ઘરમાં ભટકી રહ્યો છે. દરેક ભવભવે નવા દેહ ધારણ કરી રહ્યો છે. તેના ફળ રૂપે ઉવટ એટલે ઉપર ઉઠવાને બદલે અવટ એટલે અવળી અંધકારમય નરક - તિર્યંચ ગતિમાં ફેંકાઈ જવું પડ્યું. જ્ઞાન કદરૂપુ બન્યું. આનંદ સુખદુઃખમાં ફેરવાઈ ગયો. હે ચેતન ! તારા મનની સ્થિતિ મેહુવા એટલે ધોબીના કુતરા જેવી થઈ. ધોબીનો કૂતરો ધોબી સાથે ઘાટ ઉપર જાય ત્યાં ઘાટના કૂતરા તેને પરાયો સમજીને ભોકે/ભસે અને ઘરે જાય ત્યારે ઘરના શેરીના કૂતરા પણ તેને પરાયો - બહારનો કૂતરો સમજી ભોકે/ભસે. ન તો. ઘાટના કૂતરા તેને પોતાનો સમજે કે ન તો ઘરના - શેરીના કૂતરા તેને પોતાનો સમજે. આમ બધેથી હડ હડ થયા કરે. આ રીતે જીવ પણ નથી તો આત્માનો રહેતો કે નથી તો પુદ્ગલનો થતો અને ઉભયભ્રષ્ટ બની બધેથી ધૂત્કાર પામે છે. અથવા તો જેમ ધોબીનો કૂતરો ઘાટ ઉપર ધોબીની સાથે જાય એટલે ધોબણ. સમજે કે ધોબીને માટે ખાવાનું મોકલ્યુ છે એટલે તેમાંથી કૂતરો પણ ખાઈ લેશે અને ધોબી સમજે કે ઘરેથી આવ્યો છે માટે ખાઈને જ આવ્યો હશે. આમ બંન્ને બાજુથી ખાધાપીધા વિનાની દશા થાય તેમ બે ઘરનો પરોણો ભૂખે મરે જેવી જીવની હાલત પણ ચારે ગતિમાં ભટકેલ બની છે.
આત્મા જ્ઞાની હોવા છતાં કર્મના પાશમાં ફસાઈ ચારગતિમાં ભટકવાવાળો થયો. બે આંધળે આંધળા ભેગા થાય તો કોણ કોને માર્ગ દેખાડે. મનને પોતાનો માલિક જીવ અવિવેકી હોવાના કારણે આંધળો મળ્યો અને માલિકને તો મના શિષ્ય આંધળોજ છે. આમ મન અને જીવ બંને આંધળા ભેગા થયા તો હવે કોણ કોને માર્ગ બતાવે ? અહિંયા જીવ પોતે જ્ઞાન સ્વરૂપી હોવા છતાં અનંત કાળથી અવિવેકી બનેલો હોવાના કારણે મિથ્યાત્વી હોવાથી તેને અંઘની ઉપમા. આપવામાં આવી છે અને તે ઘટમાન છે - સાર્થક છે.
જેવો સહપ્રવાસી સાથેનો સંબંધ, તેવો સ્વજનો સાથેનો સંબંધ હોવો જોઈએ.