________________
આનંદઘન પદ - ૫૬
પદ - પ૬ (રાગ - ધન્યાથી)
बालडी अबला जोर किश्यं करे, पिउडो परघर जाय । पूरवदिसि पश्चिम दिशि रातडो, रवि अस्तंगत थाय ॥
बालुडी ॥१॥
पूनमससीसम चेतन जाणिये, चन्द्रतप सम भाण । बादलभर जिम दलथिति आणीये, प्रकृति अनावृत जाण. || बालुडी. ||२|| परघर भमतां स्वाद कियो लहे, तन धन यौवन हाण । दिनदिन दीसे अपयस वाधतो, निजजन न माने केण ॥ बालुडी. ॥३॥ कुलवट छांडी अवटऊवट पडे, मन मेहुवाने घाट । आंधो आंधो मिले बे जण, कोण देखाडे वाट | વાસુકી. [૪ बन्धु विवेके पिउडो बुजव्यो, वार्यो परघर संग । आनन्दघन समता घर आणे, वाधे नवनव रंग. ॥ વાસુકી. IIGII
કહ્યું છે કે “સંસાર સપના, કોઈ નહિ અપના'. સંસાર પણ ખુલ્લી આંખનું જીવન ભરનું સ્વપ્ન જ છે. ચેતન જેવો ચેતન જ્યારે પોતાના આત્મઘરમાં ન રહેતાં આત્મઘરની બહાર નીકળી જડનો સંગી બને છે, પુદગલનો પ્રેમી બને છે, ત્યારે જીવોની જે દશા હોય છે, તે દશાનું વર્ણન યોગીરાજે આ પદમાં કર્યું છે. પ્રમાદ એ સાધના જીવનનો ઘણો કાળ ખાઈ જાય છે.
બાલડી અબળા જોર કશ્ય કરે, પિઉsો પરઘર જાય. પૂરવ દિસિ, પશ્ચિમ દિસિ રાતડો, રવિ અસ્તગત થાય. બાલુડી..૧.
બાલુડીની ઉપમા સુમતિ સાથે ઘટાવી છે કે જે હજુ બાલ્યાવસ્થામાં છે, અપરિપકવ દશામાં છે. આત્મા જયારે મિથ્યાત્વ અને અવિરતિની મોહ નિદ્રામાં ઘોરતો હોય છે ત્યારની અવસ્થાને શાસ્ત્રોમાં બહશયન અને શયન તરીકે ઓળખાવી છે. મિથ્યાત્વને બહુશયન અને અવિરત સમ્યગદષ્ટિને શયન સાથે
માત્ર જાણકારી એ અધ્યાત્મનો વિષય નથી, પણ જે અનુભવ છે, તે અંતિમ પ્રમાણ છે.
