________________
પદ
પપ
(૨ણ - ધન્યાશ્રી)
--
चेतन आपा कैसे लहोइ. चेतन ।
सत्ता एक अखंड अबाधित, इह सिद्धान्त पख जोइ ॥
अन्वय अरु व्यतिरेक हेतुको, समज रूप भ्रम खोइ । आरोपित सर्व धर्म औरहे, आनन्दघन तत सोई ॥
આનંદઘન પદ
–
ચેતના આપા કૈસે લહોઈ ચેતન. સત્તા એક અખંડ અબાધિત, ઈહ સિદ્ધાંત પખ જોઈ. ૧.
-
વેદના જે શીખવી શકે તે વેદો હિ શીખવી શકે !
૫૫
ચેતન ॥૧॥
ચેતન રા
આનંદઘનજી મહારાજા જ્ઞાનગુણી ચેતનને પ્રશ્ન પૂછે છે કે હે પ્રભો ! મારો આત્મા કે જે પરમાત્મ સ્વરૂપ છે તેની સાથેનો સંબંધ તુટી ગયેલો છે તો તેને કઈ રીતે પ્રાપ્ત કરવો ? તેનો ઉત્તર પરમ પ્રભુ પરમાત્મા આપી રહ્યા છે કે દરેક આત્મા સિદ્ધાંતના અભિપ્રાયથી જોતાં અખંડ સત્તાનો માલિક છે. વળી તે સકળ આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિથી રહિત છે કે જેને કોઈ પીડા-બાધા-ગ્રહો-નડતરો વગેરે નડતા ન હોવાથી તે અવિભાજ્ય - અબાધિત સ્વતંત્ર સત્તાનો માલિક છે. બંધાવાની અને છુટવાની બંને શકિતઓ તેનામાં રહેલી છે. જો પોતે પોતાના, ગુણોમાં રહી રમણતા કરે તો કોઈ શક્તિ તેને બાંધી શકતી નથી અને જો પોતે પોતાની મર્યાદા ચૂકીને પરભાવમાં જાય પર સત્તામાં પ્રવેશ કરે તો પોતાની શક્તિને વિકૃત કરીને કર્મથી બંધાય છે. પોતાની જ્ઞાન સત્તામાં રહેવું - સમભાવમાં રહેવુ તે પોતાની શકિતનો સદુપયોગ છે અને પોતાના જ્ઞાન ગુણને ભૂલી પરદ્રવ્યમાં - પુદ્ગલભાવમાં પોતાનો હક જમાવવો, પોતાનો અધિકાર સ્થાપિત કરવો તે શક્તિનો દુરુપયોગ છે. શકિતનો સદુપયોગ કરવાથી તે કર્મના બંધનથી છુટે છે અને શક્તિનો દુરુપયોગ કરવાથી તે કર્મના બંધનથી બંધાય છે. શક્તિનો સદુપયોગ કરવાથી આખુ જગત તેનુ મિત્ર બને છે અને તેનાથી પોતાનુ પ્રેમ સ્વરૂપ વીતરાગ સ્વરૂપ ધીમે ઘીમે
ખૂલે છે.
-
