________________
પરિશિષ્ટ - ૧
15
15
પદ ૧૪ અનુલક્ષિત પરિશિષ્ટ - ૧ નાવમેં નદીયા ડૂબી જાય મુજ મન અચરજ થાય. ૧. કીડી આવી સાસરે રે, સો મણ ચૂરમો સાથ; હાથી ઘરિયો ગોદમાં રે, ઊંટ લપેટ્યો જાય. કચ્ચા છેડા બોલતા, બચ્ચા બોલે નાય; નિજ ઇનમેં સંશય પડીયો, સહેજ મુક્તિ મિલ જાય. ૩. એક અચંબો ઐસો દેખ્યો, માછલી ચાવે પાન; ઊંટ બજાવે બંસરી રે, મેઢક જોડે તાલા. એક અચંબો એસો દેખ્યો, મફ૬ રોટી ખાય; મુખમૈં તો બોલે નહી રે, ગ ગ હસતો જાય. બેટી બોલે બાપને રે, વિણ જાયો વર લાય; વિણ જાયો વર નહિ મળે તો, મુજશું ફેરા ખાય. સાસુ કુંવારી, વહુ પરણેલી, નણદલ ફેરા ખાય; દેખણવાલી દુલર જાયો, પાડોશણ હરખાય. એક અચંબો એસો દેખ્યો, કુવામાં લાગી લાય; કચરો સબ બળી ગયો, પણ ઘટ તો ભર ભર થાય. ૮. આનંદઘન કહે સુનો ભાઈ સાધુ, એ પદસે નિર્વાણ; ઈસ પટ્ટા અર્થ કરે સો શીઘ સાથે કલ્યાણ.
અવધૂત યોગીરાજ આનંદઘનજી મહારાજાના સામાન્યત: પ્રાપ્ત ૧૧૦ પદમાં આ પદનો સમાવેશ થયેલ નથી. ભાષા અને શીલી પણ આનંદઘનજી મહારાજશ્રીના જણાતા નથી. પરંતુ આ કોયડારૂપ પદ હોવાથી એક પડકારરૂપે પદના રહસ્યને સમજાવવાનો યથાશક્ય પ્રયત્ન અત્રે કરેલ છે.
યોગીરાજજીનું હોય કે અન્ય કોઈનું હોય પણ આ પદ એટલે ઉખાણું કે કોયડો છે. યોગીરાજજીના ૧૧૦ પદમાં પણ કોઈક કોઈક આવા કોયડા સ્વરૂપ
