________________
પરિશિષ્ટ - ૪
ઈચ્છા વ્યકત કરે છે. ગોરક્ષનાથની પૃચ્છાના ઉત્તરમાં એ ગણિકા પોતાનું નામ કપિલા જણાવે છે.
5
જવાબમાં ગોરક્ષનાથ જણાવે છે કે કપિલા એ તો મારી જન્મદાતા ગૌમાતાનું નામ છે. માતા સાથે લગ્ન થાય નહિ કહી પ્રસ્તાવનો ઈન્કાર કરે છે.
હવે ગોરક્ષનાથ પોતાના ગુરૂ મત્સ્યેન્દ્રનાથને રૂબરૂ મળે છે કે જે ગુરૂએ જ આખીય લીલા શિષ્યની કસોટી માટે વિકુર્વી હતી. ગુરૂ શિષ્યને કહે છે કે હું તારી સાથે આવું તો ખરો પણ પહેલાં મારા બે પુત્રોને નદીમાં સ્નાન કરાવીને લઈ આવ. આજ્ઞાંકિત શિષ્ય ગુરૂ આજ્ઞાને શિર્ષાવંદ્ય લેખી બંને ગુરૂપુત્રોને નદીકિનારે લઈ જઈને ધોબીપછાડ સ્નાન કરાવીને ઝાડ ઉપર સુકવવા લટકાવી દે છે. ગુરૂ પૂછે છે કે દીકારાઓ ક્યાં ગયા ? ત્યારે ઉત્તરમાં શિષ્ય ગોરક્ષનાથ ગુરૂપુત્રોને ઝાડ ઉપરથી ઉતારી જમીન ઉપર સુવાડી દે છે. આ સમયે ગુરૂ માયાક્રંદન કરે છે. ત્યારે શિષ્ય ગોરક્ષ પાણીની છાંટ નાંખીને બંને ગુરૂપુત્રોને સજીવન કરે છે. ગુરૂ મત્સ્યેન્દ્રથ શિષ્ય ગોરક્ષની આ સિદ્ધિ નિહાળી પ્રસન્ન થાય છે અને પોતાની વિકુર્વેલી લીલાને પૂર્ણપણે સંહરી (સંકેલી) લઈને શિષ્ય ગોરક્ષનાથ સાથે ગુરૂ મત્સ્યેન્દ્રનાથ પ્રસન્ન ચિત્તે પરત સિધાવે છે. છતાં વળી પાછા ગુરૂ શિષ્ય ગોરક્ષની ધ્યાન બહાર બે સુવર્ણના પાણા પોતાની ઝોળીમાં મૂકી દે છે. જંગલમાંથી પસાર થવાનું આવતા, સ્થંડિલ (ગુરૂશંકા) માટે જવું છે કહીને ઝોળી શિષ્યને આપી ભયથી સાવધ રહેવાનું સૂચન કરી આગળ નીકળી જાય છે.
હવે આગળ વધતાં શિષ્ય વિચાર કરે છે કે આપણી જોગીને પાસે કાંઈ છે નહિ અને જંગલમાં ખાસ કાંઈ ભય જેવું છે નહિ કારણકે વાતાવરણ બધું શાંત છે તો પછી ગુરૂએ ભયથી સાવધ રહેવાં શા માટે કહ્યું ? નક્કી કાંઈ ભેદ છે. કહેવાનું કોઈ તાત્પર્ય છે. શંકાશીલ બનેલા શિષ્યે ગુરૂની ઝોળી ખોલીને જોતાં બે સુવર્ણપાણા નિહાળતાં વસ્તુસ્થિતિને કળી ગયા. શિષ્યે એ બંને સુવર્ણપાણાને જંગલમાં દૂર ફગાવી દીધાં. ગુરૂનો તો શિષ્ય પરીક્ષણ અર્થેનો તુક્કો જ હતો.
