________________
૩૬૪
આનંદઘન પદ - ૧૧૦
આત્મા સત્યની શોધમાં તો હતો જ. પણ મોહભાવને હટાવવાના નિમિત્ત કારણો ન મળે ત્યાં લગી મોહ જીવને મુંઝવ્યા કરે છે પણ જ્યારે કાળ પાકે છે ત્યારે જીવને મળતા નિમિત્તો, મોહનિદ્રામાંથી એકદમ જગાડી દે છે અને સભાનપણામાં લાવી દે છે.
સાધકદશા અથવા સાધનાનો માર્ગ અતિદુષ્કર છે, જે કોકનેજ હાથ ચડે છે. સમય પાકવાની અણી પર હોય છે ત્યારે ઈસ્વર કૃપા દ્વારા પોતાની કૃપા પોતા ઉપર થતાં પ્રકૃતિ સાનુકૂળ બને છે અને જીવ સફાળો જાગે છે.
ગા.૧ : સાધકને જયાં સુધી પ્રભુ દર્શન ન થાય ત્યાં સુધી તે તરફડચા કરે છે. અનહદ જવલંત તાલાવેલી પ્રભુ પ્રાપ્તિની ન લાગે ત્યાં સુધી તે માર્ગ હાથ ન આવે. યોગીરાજ પ્રભુના ચરણકમલમાં રહી પ્રભુને સેવ્યા કરું - પ્રભુ સેવામાં રહી પ્રભુ ચરણનો સ્પર્શ રહ્યા કરે તેવી ઈચ્છા પ્રભુ સમક્ષ પ્રગટ કરી રહ્યા છે.
ગા.ર : (મન પંકજ કે મોલ મેં - પ્રભુ પાસ બેઠાઉ) - પ્રભુના ચરણ રૂપી મોંલ અર્થાત્ મહેલાતમાં બેસવા મન ઈચ્છી રહ્યું છે. જેમ મન ચાહી રહ્યું છે તેવીજ રીતે મારો જીવ ચેતન પણ એજ ચાહી રહ્યો છે.
(નિપટ નજીક હો રહું મેરે જીવ રમાવું) - નિપટ એટલે પ્રભુની તદ્દના નજદીક રહી - પ્રભુના ધ્યાનમાંજ રહેવાય એવું પણ જીવ ઈચ્છી રહ્યો છે.
ગા.૩ : (અંતરજામી આગલે અંતરિક ગુણ ગાઉ) - અંતરિક્ષ ભૂમિ એટલે પંચમગતિ મુકિતધામ ત્યાં તો અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ જેવા મુકતાત્માઓ બિરાજેલા તેમની તદ્દન નજદીક તો મારો જીવાત્મા અને મન પહોંચી શકે તેમ નથી કારણ. કે તે સ્થાન અને મનુષ્યગતિ રૂપ સ્થાન બંને વચ્ચેનું અંતર ઘણું છે – “સાત રાજલોક છેટા પ્રભુ બેઠાં’ ત્યાં બિરાજમાન પ્રભુ પાસે પહોંચવું તે શક્ય નથી.
મારા અંતરમાં રહેલી ભાવનાને જાણનારા એ અંતર્યામી ભગવંત જે અંતરિક્ષમાં લોકાગ્ર શિખરે બિરાજેલા છે તેમના ગુણોને યાદ કરી તેમના ગુણગાન - ભજન - કીર્તન મારા દેહદેવળમાં બેઠેલાં અંત:સ્થિત અંતર્યામી આગળ ગાયા
સ્વીકારની ભૂમિકા ઉપર મોક્ષ છે. કર્તુત્વની ભૂમિકા ઉપર મોક્ષ નથી.
