________________
આનંદઘન પદ - ૫૧
પદ - ૫૧
(રાગ : ધમાલ) भादुकी राति कातिसी वहे, छातीय छिन छिन छिना ॥ भावुकी ॥१॥ प्रीतम सब छबी निरखके हो, पीउ पीउ पीउ कीना । वाही बीच चातक करें हो, प्रान हरे परवीना ॥ भाईंकी ॥२॥ एक निसी प्रीतम नाउं की हो, विसर गई सुधनाउ । चातक चतुर विना रही हो, पीउ पीउ पीउ पाउ || માલું રૂા. एक समे आलापके हो, कोने अडाणे गान । सुघड बपीहा सुरघरे हो देत है पीउ पीउ तान || भाईंकी ॥४॥ रात विभाव विलात है हो, उदित सुभाव सुभान । सुमता साच मते मिले हो, आए आनन्दघन मान | भादुंकी ॥५॥
ભાદરવા માસની કાળી મેઘલી રાતે પતિ વિહોણી વિરહિણી પત્નીની જે કારમી દુ:ખદ વિરહદશા હોય છે તેના માધ્યમથી યોગીકવિરાજશ્રીએ ચેતનસ્વામી વિહોણી ચેતનાની વિરહદશા અને સ્વામી ચેતનને મળવાનો તડફડાટ - તલસાટ જે છે તેને આ પદમાં વ્યકત કરેલ છે. ભાડુંકી રાતી કાતિની વહે, છાતીય છિન છિન છિના. ભાડુંકી ૧.
ભાડુંકી - ભાદરવા માસની ગરમી ઓકતી કાળઝાળ રાત્રી કાતિ જેવા પ્રાણઘાતક હથિયાર જેવી કાતિલ લાગે (વહે) છે. એ એવી તો કાતિલ છે કે છાતીને (હૃદયને) છીણી છીણીને જાણે એનો છનો - છુંદો નહિ બનાવતી હોય !
ચેતન વિનાની ચેતનાની દશા, “એક દિલકે ટુકડે હુએ હજાર’ જેવી સ્થિતિ છે. ચેતના એના સ્વામી ચેતનના દર્શનને, એની એક ઝલકને ઝીલવા અને મહેકને માણવા તરફડે છે - વલખે છે. પરંતુ મિથ્યાત્વના ભાદરવી-શ્રાવણી
નિશ્વય એટલે પૂર્ણ નકકર સત્ય અને વ્યવહાર એટલે મર્યાદિત સત્ય,