Page Text
________________
૩૩૨
આનંદઘન પદ - ૧૦૪
સમતાને નિહાળવાનું મન તો સુમતિરાણીને પણ અવશ્ય થાય જ છે.
અહીં ચેતનને સમતા સાથે મેળાપ થતી વખતે તે દશ્યને બહારની ચર્મચક્ષુ પણ જોઈ શકે છે, એવી અનુભૂતિ આનંદઘનજીને થયેલી એટલે તો તેમણે અહીં ચામડાની આંખોને હઠીલી તરીકેની ઉપમા આપી ટકોર કરી છે.
ટેક ન મિટે – ફરી ફરીને પડી ગયેલી જોવાની ટેવને તમે મર્યાદામાં કેમ રાખતા નથી ? લજ્જાશીલ આંખો કોઈ પણ વસ્તુને ટીકીટીકીને જોતી નથી. નેત્રોનું સંગોપન કરવાથી લજ્જા ગુણ વિકસિત થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે બાહ્ય ચર્મચક્ષુ કોઈપણ વસ્તુને ટીકીટીકીને જુવે તે તેનો ધર્મ નથી તો બીજી બાજુ આંતરચક્ષુ જે વિવેક ચક્ષુ છે તે ચેતન અને સમતાના મિલન વખતે હસીખુશી મનાવે તે પણ તેનું સ્વરૂપ નથી. ગમે તેવો આનંદ આવે પણ તે વખતે જો આનંદના ઉછાળામાં મન ઉછાળા માર્યા કરે, દષ્ટિ - ઉપયોગ તેમાં ભળે તો તે આનંદ લાંબો સમય ટકતો નથી. માટે આનંદ સમયે પણ દૃષ્ટિ જ્ઞાયક એવાં દૃષ્ટા તરફ ધ્રુવાંશ તરફ - પરમ પારિણામિક ભાવ તરફ જોઈએ. (નટ કરિ ડક હટકુ કભી - નેત નગોરી રોઈ) - નટ એટલે નટડી કહીને ડક એટલે ડકડક કે ડખો કરવાથી - જાહેરમાં વગોવણી કરવાથી અને હટફ એટલે હડસેલ્યા કરવાથી તે આંખો રોવા મંડી પડે છે. આંખોને પણ પોતાના સ્વામીની સમતાદેવી અને ચૈતન્યદેવના મૂર્ત સ્વરૂપના દર્શનની અભિલાષા જાગતી વેળાએ તેને દૂર હટાવતા તે નગોરી એટલે ગરીબડી થઈને રોવા માંડે છે.
માંગર ક્યોં રમાકે રહી, પીય છબી કે ધાર લાજવાંગ મનમેં નહિ, કાને પોરા કાર.. હઠીલી..૨ માંગર એટલે માંગણહાર ભિક્ષક કે ભિખારી. જયાં એટલે જેમ ભોજના આપનાર કે દાન આપનારની સામે આંખો ટમટમાવ્યા વિને એકીટસે ટગર ટગર જોયા કરે અગર તેને કશું ન આપતાં ધૂતકારી કાઢવામાં આવે તો તેને નિરાશા ઉપજે, એના મનને અત્યંત દુ:ખ થાય, તેવી નિરાશા મનને ઉપજવાથી તે ન સહન થવાથી, એ પોતાના સ્વભાવ પ્રમાણે રોવા મંડી પડે છે. તેવીજ રીતે પ્રભુ પ્રેમી ભકતને ભગવાનનાં દર્શનનો વિયોગ થવાથી તેને અશ્રુપાત થવા
પર્યાયમાંથી દષ્ટિનું ઉત્થાપન કરી દ્રવ્યમાં સ્થાપન કરવાનું છે.
| SR No. | 006025 |
| Book Title | Parampaddai Anandghan Padreh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Suryavadan T Zaveri |
| Publisher | Shreyaskar Andheri Gujarati Jain |
| Publication Year | |
| Total Pages | 442 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |