Page Text
________________
આનંદઘન પદ - ૧૦૪
૩૩૧
સાધક તે ગુણોની સાથે અભેદ અનુભવે છે તેટલા સમય સુધી તે આગમથી ભાવ નિક્ષેપે પરમાત્મા કહેવાય છે. આવા નિખાલસ સૌંદર્યને માણવાની કળા માનવી પ્રાણી સિવાય બીજે તિર્યંચ યોનિમાં રહેલા પશુસૃષ્ટિમાં નથી એટલા માટેજ હવે પદની શરૂઆત કરતા યોગીરાજ કહે છે - હઠીલી આંખ્યા ટેક ન મિટે, ફિર ફિર દેખણ જાઉ - હઠીલી.
છયલ છબીલી પ્રિય છબી, નિરખિત તૃપ્તિ ન હોઈ નટ કરિ ઇક હટકું કભી, દેત નગોરી હોઈ - હઠીલી....૧
જીદે ચડેલી આંખો પોતાની ટેક છોડતી નથી. તેને એમ થાય છે કે ફરી ફરીને સમતાની મોહકતાને નિહાળ્યાજ કરું ! વારંવાર જોવા છતાં તૃપ્તિજ થતી નથી અને કયારેક આંખોને હઠ કરીને બળાત્કારે ત્યાંથી હડસેલી લેવામાં આવે અથવા ધૂત્કારવામાં આવે તો પોતાને દૂર હટાવ્યાથી કભી એટલે કયારેક તે આંખો રોઈ પડે છે.
મનનો સંબંધ ઈન્દ્રિયો સાથે અને ઈન્દ્રિયોનો સંબંધ વિષય સાથે થતાં જીવને તે તે પદાર્થનું જ્ઞાન થાય છે. અહિંયા યોગીરાજી ચક્ષુ ઈન્દ્રિયને નાટકના પાત્રમાં લાવી તેને હઠીલી એટલે જીદ્દીની ઉપમા આપી કહે છે કે તમારો સ્વભાવ માત્ર જોવાનો છે એને છોડીને તમારા ઘર્મની મર્યાદાને તોડીને હસી-ખુશી મનાવવાનો સ્વભાવ તમારો નથી. તમાશા-નાટક-હસાહસ-મારામારી વગેરે થતું હોય અથવા તો નાટક મંડળી - બજાણીયા વગેરે તમાશા દ્વારા લોક ભેગુ થયુ હોય ત્યારે સંસારરસિક આંખોને તે જોવામાં વિશેષ રસ હોય છે પણ અહિંયા તો ટેક અને નેક જેવા મર્યાદા ધર્મમાં વર્તનારી આંતરદૃષ્ટિ - વિવેકદૃષ્ટિ કે દિવ્યદૃષ્ટિને બાહ્ય એવી ચર્મચક્ષુઓના સ્થાને ગોઠવી - ઉપમા આપી - તેને નાટકના પાત્રમાં લાવી, હિતશિક્ષા આપી રહ્યા છે કે તમે તમારા માત્ર જોવાના મર્યાદા ધર્મને ન ત્યજતાં ટેક અને નેકથી લીધેલી પ્રતિજ્ઞાનું પાલન કરજો પણ હઠીલી ન થજો. સમત્વ ભાવને સાધનાર સાધકના દિવ્ય ચક્ષનું જ્યારે પોતાની પ્રિયતમા સમતા સાથે મિલન થાય છે તે વેળાએ થતાં વાર્તાવિનોદ અને બંને વચ્ચેના આનંદનો યોગ દેખીને, પરમાત્માની મૂર્તિ જેવી સ્થિર શાંત રસ સમી
સમજવાળો એટલે દેખતો, દેખતો એટલે જાગતો અને જાગતો એટલે કર્મ કાપતો.
| SR No. | 006025 |
| Book Title | Parampaddai Anandghan Padreh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Suryavadan T Zaveri |
| Publisher | Shreyaskar Andheri Gujarati Jain |
| Publication Year | |
| Total Pages | 442 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |