________________
209
લીનતા દ્વારા આગળનો પંથ કાપી રહ્યો છે.
આનંઘન પદ
-
-
જૈસે અમલી.અમલ કર તસમે લાગી રહી જ્યું ખુમારી...૨.
કચ્છ-મારવાડમાં માતાને ખેતીના કામે ખેતરમાં જવું હોય ત્યારે પોતાના બાળકને અફીણનો અમલ ધાવણમાં પાઈ દેતી તેથી બાળક તેના ઘેનમાં રહે
૮૪
નિદ્રાના ઘેનમાં રહે. તેવીજ રીતે બાવાઓ - સંન્યાસીઓ ગાંજાને ચલમમાં ભરી પછી ફુંક મારે - ચૂસે તેથી તેની મસ્તી ચડે અને તેના કેફમાં પોતાને રાજાની જેમ સમજીને પડ્યા રહે, તેનું કોઈ નામ લઈ શકે નહિ. એવી રીતે જ્યારે પ્રભુના નામની લય લાગે છે તેની ખુમારીની મસ્તી ચઢે છે ત્યારે
જૈસે યોગી યોગ ધ્યાન મેં સુરતા ટરત નહીં ટારી તૈસે આનંદઘન અનુહારી - પ્રભુ કે હું બલિહારી...
3.
યોગીઓ પણ યોગધ્યાનમાં મસ્ત બનીને રહે છે. તેમની ધ્યાનમાં સુરતા એટલે એકાગ્ર થયેલ દૃષ્ટિ ત્યાંથી કદી પણ પીછેહઠ કરતી નથી - પણ નિશ્ચિત કરેલ ધારણા મુજબની સિદ્ધિઓને મેળવીનેજ રહે છે. કેમે કરીને પણ તે તેનાથી પીછેહટ કરવા માંગતાજ નથી. એકવાર પ્રભુ ભક્તિનો જે નશો ચડ્યો તે કોઈ કાળે ઊતરતો નથી. કારણકે તે સાધનાકૃત ભકિતભાવનો નશો છે. જ્યારે બાળક, બાવા, સંન્યાસીનો નશો ઔષધકૃત હોવાથી ઔષધની અસર હોય તે પૂરતો સીમિત હોય છે.
અનુહારી એટલે અનુસારી અણાહારી પદ. હે પ્રભુ ! આપને અનુસરી આપના જેવા અણાહારી પદને પામવાની મને ઈચ્છા જાગી છે. હે નાથ ! આપને પામવામાં મારી દૃષ્ટિ વધુને વધુ સ્થિર થતી જાય છે, ત્યાંથી પાછા હટવાનુ નામજ લેતી નથી, આવી જે મને લય લાગી છે તેને હું આપની કૃપાદૃષ્ટિની બલિહારી સમજુ છું. આપની કૃપાદૃષ્ટિ વિના આવા ભાવો મારામાં જાગે નહિ આજે જે જાગ્યા છે તેના ઉપરથી અનુમાન કરાય છે કે જરૂર આપની કૃપાદૃષ્ટિ મારા પર પડી છે.
આ પદમાં બતાવેલ પ્રભુની લગનીની વાત ધ્યાનયોગની પૂર્વદશા સૂચવે
આત્માને લાગીને રહેલ યોગને આત્મામાં જ રાખે એવો ઉપયોગ એ જ આત્મોપયોગ.
