________________
આનંદઘન પદ - ૭૫
૧૪૩
પદ - ૭૫
(રાગ - વસો ).
लालन बिन मेरो कुन हवाल, समजे न घटको निठुर लाल. || लालन. ||१|| वीर विवेक र्जु मांजि, कहा पेट दइ आगें छिपाइ. || लालन. ||२|| तुम भावे जोसो कीजें वीर, सोइ आन मिलावो लालन धीर. |लालन. ॥३॥ अमर करे न जात आध, मन चंचलता मिटे समाध || लालन. ॥४| जान विवेक विचारकी, आनन्दघन कीने अधीन ॥ लालन. ||५|| પ્યારે લાલન બિન મેરો કુન હવાલ, સમજે ન ઘટકો નિહુરલાલ.૧.
ચેતન્યગુણની શુદ્ધિ અને વિવેકદૃષ્ટિની જાગૃતિ થયા પછીના ચેતનાના આ વિચારો છે. શુદ્ધ ચેતના પોતાના ભાઈ વિવેકને કહી રહી છે કે મારા સ્વામી સદા હર્ષાનંદમાં રહેવાના સ્વભાવવાળા છે, એમનો સ્વભાવ પરમશાંત છે, પોતે સાચા સુખના કર્તા-ભોકતા છે અને બીજાને સત્યનો માર્ગ બતાવનાર છે. આવા આવા અનેકગુણોવાળા તે હોવા છતાં મારા પ્રત્યે નિષ્ફરતા બતાવી, મારા જેવી અબળાને છેહ દઈ, તે મારાથી દૂર જઈ રહ્યા છે પણ આવું કરવામાં નારી જીવનના હાલહવાલ કેવા ભૂંડા થાય તેની સમજણ તેમણે કેમ પડતી નથી ? વળી એ મારાથી અતિદૂર નરક કે નિગોદમાં ગયા હોય તેવું તેમનું જીવન પણ નથી. એતો પોતાના ઘટ અંતરમાં જ્યાં મારું પણ રહેવાપણું છે તેવા માનવ શરીરમાંજ રહ્યા છે. જેમ ફલમાં સુગંધ તેમ અમારા બંનેનુ રહેવાપણું હોવા છતાં તે આજે મારાથી અંતર રાખી મમતાના સંગી બન્યા છે એવાં એ કેમ સમજતા નથી કે નાથ વિનાની નારીની હાલત કેવી થતી હશે ?
વીર વિવેક હું માંજિ, કહા પેટ દઈ આગે છિપાઈ....૨. સમતા કહે છે કે અષ્ટ પ્રવચન માતા રૂપ દયા તે મારી માતા છે, વિવેક મારો ભાઈ છે, અમારા પિતા શુદ્ધ સનાતન ધર્માત્મા, સંયમ અમારી જાતિ છે, અમારુ કુળ વીરાગી છે. શીલ અમારા કુળની ખાનદાની છે અને વીરતા અમારો ધર્મ છે. રે ભાઈ વિવેક ! તારી અંતરદષ્ટિને આપણાજ ઘટ અંતરમાં ઠેઠ ઊંડાણ
આંશ્રિતતા છે માટે આશ્રમની વ્યવસ્થા છે.
