________________
17
પ્રસ્તુત વિવેચનમાંથી ઊડીને આંખોને નહીં આત્માને પ્રકાશિત કરતી કેટલીક ચિંતનની દિવાદાંડીઓ.... . અજ્ઞાને કરીને અનંતકાળના અનંત સંયોગોને ભૂલી ગયા, પણ હવે જ્ઞાને
કરીને પૂર્વના અને વર્તમાનના સંયોગોને ભૂલી જઈએ તો છૂટી જવાય. I પયાર્યયદષ્ટિથી - વ્યવહારનયથી જીવ જગતને જાણનારો ને જોનાર બને છે.
જ્યારે દ્રવ્યદષ્ટિથી નૈયિક નયથી સ્વ-૨સ્વરૂપમાં ૨મનારો બને છે. પદોથના દેખા બનવાનું છે તેમ વિકલ્પોના પણ દષ્ટા બનવાનું છે. પોતાના જ્ઞાનમાં બધું જાણતા હોવા છતાં એમાં લેશમાત્ર ફે૨ફા૨ ક૨વાનો : વિકલ્પ ન ઉદ્ભવતા નિર્વિકલ્પતા અને વીતરાગતા ૨હે તે મોક્ષ પુરુષાર્થ.
અનુભવ વિકલ્પ અંતે મોહથી રહિત છે. | આત્માના વિશુદ્ધ સ્વરૂપનો ઉઘાડ એ નૈશ્ચયિક શાસન,
આચા૨ માર્ગની મર્યાદાઓનું પાલન એ વ્યવહાર શાસન. જ્ઞાનનો ઉપયોગ જ્ઞાતા સાથે જોડવો કે કર્મના ઉદય સાથે જોડવો એમાં જીવ સ્વતંત્ર છે. દર્શન મોહનીયના ક્ષયોપશમથી સ્વરૂપદષ્ટા બનાય, ચારિત્ર મોહનીયના ક્ષયોપશમથી સ્વરૂપકર્તા બનાય. માનવભવમાં... છોડવા જેવું મિથ્યાત્વ, મેળવવા જેવું સમ્યકત્વ, પામવા જેવું
રિદ્ધિત્વ છે. 1 યોગ દ્વારા ઉપયોગને સ્થિર કરવો તે વ્યવહાર અને 'ઉપયોગ દ્વારા ઉપયોગને સ્થિર કરવો તે નિશ્ચય. જગત ન્યાય ૨સ્વરૂપે નથી અને અન્યાય સ્વરૂપે નથી, જગત તો વ્યવહા૨
સ્વરૂપ છે. પરમાત્મતત્ત્વને પામવું અને તે માટે સાધના કરવી એજ જાય છે. બાકી બધો
વ્યવહા૨ છે. ચૈતન્ય જાતિથી વિપરીત જેડાતિ અને પરમાત્મ કુલથી વિપરીત પુદ્ગલ કુળ તેની સાથે સંબંધ જોડવાથી જીવને સુખ-દુ:ખના બેસૂરા ગાણા ગાવા પડે છે. .
