________________
16
"; મારાય આનંદધન તો રે, અતિ ગંભીર ઉદાર,
બાળક બાહુ વસારી જિમ હે ઉદધિ વિસ્તાર શ્રી જ્ઞાનસારજી મુનિએ વિ.સં. ૧૮૨૫ થી શ્રી આનંદઘનજી મહારાજ પર ચિંતન શરૂ કર્યું તો ૧૮૬૬માં એ બધું યથાર્થ સમજાયું, પછી લખ્યું. આથી સમજાય છે કે અનુભવ ગર્ભિત - ગહના પદો પર લખવું કેટલું કઠિન છે. તે છતાં આવું કઠિન કાર્ય સૂગપ્રજ્ઞાવાન, અધ્યાત્મરસિક, આત્મલક્ષી જીવનના સ્વામિ પૂજ્યપાદ પંન્યાસ શ્રી મતિદર્શન વિજયજી મહારાજે કર્યું છે. છેલ્લા બે-ત્રણ વર્ષોથી ચાતુર્માસિક પ્રવચનોમાં પણ આજ સ્તવનો ને પદો પર બોલીને પંકિતઓને વારંવાર ઘૂંટીને તેનાથી ભાવિત બન્યાં. ને વર્ષોના આ અભ્યાસ પછી ચિંતક, સાધકને આલેખક પૂ. પંન્યાસજી મહારાજ દ્વારા કલમાં ઉપાડાઈ ગઈ છે. ને આ પ્રસ્તુત વિવેચનનું પુસ્તક તૈયાર થયું છે. શ્રી આનંદઘનજી મહારાજના આ પદોનાં અધ્યાત્મ ભાવોને ખોલવામાં તેઓશ્રીએ એક નૈષ્ઠિક ને અહોભાવથી ભરેલો પ્રયાસ કર્યો છે જે સુંદર રહ્યો છે.
પ્રસ્તુત પરમપદદાયી આનંદઘન પદ રેહા પુસ્તકમાં ઠેર ઠેર તેઓશ્રીની યોગિકદષ્ટિ, અધ્યાત્મમગ્નતા, નિશવનયનું ઊંડાણ, આત્મવિકાસ ક્રમનું સચોટ જ્ઞાન, ગુણસ્થાનકની ભાવાત્મક સ્થિતિની ઊંડી સમજ, ક્યા ક્યા તબકકે જીવોની ગુણસ્થિતિ શું હોઈ શકે તેની અનુભવિતા, નિશાયને પામવાની ને અનુભૂતિમાં રમવાની સતત-નિરંતર વહેતી અંતરંગ ધારા, જિનશાસનના ઉત્સર્ગ-અપવાદની જાણકારી, જેન દાર્શનિક ધારા તથા અન્ય ધારાઓનો સમન્વય ક્યાં કેવી રીતે કરવો તેની સૂઝબૂઝ, દ્રવ્યાનુયોગની નિપુણતા, ઇત્યાદિ જોવા મળે છે.
પૂજ્ય પંન્યાસજી મહારાજની સાથે ચિંતનના સૂરમાં સૂર પૂરાવ્યો છે, એક તત્વપ્રેમી, આત્મસાધક, સૂક્ષ્મ દષ્ટિવાન શ્રી સૂર્યવદનભાઈ જવેરીએ. દ્રવ્યાનુયોગી ને અનુભવજ્ઞાની પં. શ્રી પનાલાલભાઈનું ચિંતન જેમણે ખૂબ પીધું છે એવા શ્રી સૂર્યવદનભાઈએ પદો પર પ્રાયઃ પ્રથમ ભાગનું લખાણ કરેલ છે. આપણે તેમની આ આત્મસાધનાના ભાગ રૂપે લખાયેલ પદ વિવેચનાને અનમોદીએ. એક ગૃહસ્થ થઈને પણ આટલા ઊંડાણમાં જઈ આવા ગહનો પદો પર વિવેચન લખવું એ એક જીવનની મોટી સિદ્ધિ છે. પ્રભુકૃપા ને ગુરપા છે.