________________
14
સાધનાનો પ્રારંભ “શુદ્ધ નિરંજન પદ ધ્યાઉં રે’ થી કરો... આજ સાધના પ્રવાહને આગળના લગભગ પદોમાં ખૂબ દૃઢતાથી ને વિશદતાથી રજૂ કરાયેલ છે.
શુદ્ધ આત્મ સ્વરૂપને શાશ્ર્વતરૂપે પામવા માટે પ્રથમ જરૂર છે ક્ષણિક પ્રગટતા આત્માનુભવની, ને એ આત્માનુભવને પ્રગટાવવા જરૂર છે અનુભવની પ્યાસની, અનુભવની પ્રીતની, અનુભવની રુચિની ને એટલે પૂજ્ય આનંદઘનજી મહારાજે પોતામાં રહેલી આ ધારાને પદોમાં વહેતી કરી છે.
આ અનુભવ શું છે તેવી સહજ જાગતી જિજ્ઞાસાને સંતોષે છે. યોગીશ્વર શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજ અધ્યાત્મ બાવનીમાં -
આપે આપ વિચારતાં મન પામે વિસરામ, રસાસ્વાદ સુખ ઉપજે અનુભવ તાકો નામ.... આતમ અનુભવ તીરો, મીટે મોહ અંધાર, આપ રૂપમેં જલહલે હિ તમ અંત ઓ’પાર...
સમયસારમાં ભગવાન શ્રી કુંદકુંદાચાર્યજીએ પણ અનુભવ માટે આ જ અભિગમ આપ્યો છે.
વસ્તુ વિચારત ધ્યાવતે મન પામે વિશ્રામ,
રસાસ્વાદન સુખ ઉપજે, અનુભવ તાકો નામ....
આત્મતત્ત્વ કે પરમાત્મતત્ત્વની સૂક્ષ્મ અનુપ્રેક્ષા કરતાં કરતાં જે એકસંતાનીચ જ્ઞાનની તૈલવત્ શુભધારા ચાલે તે ધ્યાન છે. તે સમયે મન પણ અન્ય પરભાવોના તમામ વિચારેથી ઉપર ઉઠેલું હોય છે. ધ્યાનની આ ધારા ધ્યેયમાં લીન બને છે, મન સંપૂર્ણ વિકલ્પોથી વિશ્રામ પામે છે ત્યારે સ્વરૂપ દર્શનના રસનો આસ્વાદ મળે છે. પોતાના શુદ્ધ અલૌકિક સ્વરૂપનું દર્શન થાય છે. આ જ પ્રક્રિયાને શાસ્ત્રકારો અનુભવ કહે છે, જેનાથી અનાદિના મોહાંધકારો દૂર ભાગે છે, આત્મા જ્ઞાનપ્રકાશથી ઝળાંહળાં બને છે.
એક મર્મી સાધકે આ સ્થિતિનો ખ્યાલ આપતાં એકવાર અધ્યાત્મસભર ગોષ્ઠિમાં મને કહેલું કે મહારાજ ! એકવાર અનુભૂતિ થયા પછી કર્મસંયોગે ફરી પાછો આત્મા વિકલ્પોની દુનિયામાં ખેંચાઈ જાય છે ત્યારે બહારથી તે વિકલ્પોમાં રમે છે ને અંદરથી પેલો થયેલો અનુભવ ને માણેલો અનુભવ નો આનંદ આત્માને ફરી ત્યાં પહોંચવા ખેંચે છે... એવી કરૂણતામાં આત્મા
