________________
મહાત્મા ચિલાતીપુત્ર.
૩૩
શ્રદ્ધા, મહાન્ ક્ષમા, ધૈયતા, અને પરિણામની વિશુદ્ધિ; એ સ ગુણેા વોર'વાર મનન કરી આદર કરવા જેવા છે. આવા કાઈ પણ આતિશાયિક ગુણ સિવાય અતિ ઉસ્તર લાભ થતા નથી. ખરૂ પૂછે તે એવા આતિશયક ગુણા તેજ ચાગ છે. એ સર્વ વાત આ મહાત્માના ચરિત્રમાંથી મળી શકે છે.”
-(0)
મહાત્મા ચિલ્લાતીપુત્ર.
-(0)
तकालकृतदुष्कर्म, कर्मठस्य दुरात्मनः ।
गोत्रे चिलातीपुत्रस्य योगाय स्पृहयेन्न कः ॥ १३ ॥ પૂર્વાપર વિચાર કર્યા સિવાય દુષ્કર્મ કરવામાં પ્રવીણ દુરાત્મા ચિલાતીપુત્ર જેવાનુ' પણુ રક્ષણ કરનાર ચેગની કાણુ સ્પૃહા (ઈચ્છા) ન કરે ?
વિવેચનઃ—રાજગૃહી નગરીમાં ધનસા વાહનામે એક ધનાઢય શેઠ રહેતા હતા, તેને ઘેર ચિલાતી નામની એક દાસી હતી. આ દાસીથી ચિલાતીપુત્ર નામના એક પુત્ર થયા. ધનસા વાહને પાંચ પુત્રા હતા. અને તેના ઉપર એક સુસમા નામની પુત્રી થઇ હતી. આ પુત્રીની સારવાર અને રમગમતમાં ચિલાતીપુત્રને રોકવામાં આવ્યેા. ચિલાતીપુત્ર બળવાન હોઈ અનેક માણસાના અપરાધ કરવા લાગ્યા. માણસાં શેઠને આળભો દેવા લાગ્યાં, અને તેથી કાટવાળ સુધી તે વાત પહાંચાડવામાં આવી; રાજાથી ભય પામી શેઠે ચિલાતી પુત્રને પેાતાના ઘરમાંથી કડ્ડાડી મૂકયા, ચિલાતીપુત્ર ત્યાંથી નીકળી સિંહગુફા નામની ચારપલ્લીમાં ગયા અને ચારાને જઈ ને મળ્યા. પ્રાયઃ સરખા આચાર વિચાર
તેવા
સંચાગો વચ્ચે થઇ
અને કવ્યવાળાઓના મેળાપ ગમે આવે છે.” વાયરાથી જેમ અગ્નિ વધારે પ્રદીપ્ત થાય છે તેમ ચારાની સેાખત યા સહાયથી પાપી પ્રવૃત્તિના તેનામાં વધારો થયા. મુખ્ય ચારના મરણ બાદ તેને સ્થાને ચિલાતીપુત્ર સ્થપાયા. આ તરફ સુસમા શેઠની પુત્રી યૌવનવય પામી, રૂપાદિ ગુણાથી શોભિત અને અનેક કલાના સમૂહને જાણનારી સાક્ષાત વિદ્યાધરીની