________________
૨૪
પ્રથમ પ્રકાશ.
પડળેા પણ દૂર થવાના વખત નિકટ આવ્યા. વિચારદશામાં આગળ વધ્યાં કે અહા ! હું તે પુત્રના માહથી ઝુરીઝુરીને ઘેલા જેવી થઈ ગઈ. રૂદન કરી કરીને તેા આંખે પડળ આવ્યાં; છતાં આ પુત્રની નિહતા તા જુએ !! એ આટલું અધુ સુખ ભાગવે છે; આટલા બધા દેવા એની પાસે છે, છતાં મારી પાસે કેાઈ માણસ યા દેવને પણ ન મેકલ્યા. ત્યારે આ નિર્માહીં પુત્ર મને સંભારતા તા શાનાજ હશે! જો માતાના ખરા સ્નેહ આને હોય તે આ માંહેલુ' કાંઇ પણ બનવું જોઈ એ. મે' તા ફાકટજ આને માટે ઝુરી ઝુરી રૂદન કરી કરી મારા આત્માને દૂષિત કર્યાં. આવા એકપક્ષી સ્નેહ શા માટે કરવા જોઈએ ? અથવા એ તા વીતરાગ છે. પહેલાં પણ વૈરાગ્યતા સૂચક શ્રમપણું એણે સ્વીકાર્યું હતું અને હવે તદ્દન નિર્માહિત થયા તે મને શા માટે યાદ કરે ? સ્નેહીઓને શ્રમપણુ લઈ ને યાદ કરવાં, એ તે વીતરાગના મામાં સરાગતા થવાના સ‘ભવ છે. અથવા એક વિઘ્ન છે. ત્યારે આવા માહ ઉત્પન્ન થવાનુ કારણ શું? અજ્ઞાનતાજ, મારા કરતા અધિકતા તેનામાં શાની ? નિર્માહતાનીજ. આત્મા તા તે પણ અને હું પણ, છતાં આવા તફાવતા શાને લઇને ? અરે ! કમની ઉપાધિને લઈ નેજ. જો કર્મી ઉપાધિજ છે. તેા સ્વભાવ તે નહિજ; અને જો સ્વભાવતા નથી તા પરભાવતા છેજ. અને પરભાવતા તે તે દૂર થઈ શકેજ, અને જો પરભાવતા દૂર થઇ જાય તા પછી મારા અને તેનામાં જે તફાવત દેખાય છે તે નજ રહે. આત્માનું સત્તા સામર્થ્ય' સરખુ તે ખર્જ; ત્યારે હવે હું આ માહ મૂકી દઉં અને મારી સત્તાના સામર્થ્ય ઉપર આવું. આ વિચારોની ધારાએ તેમનેા બાહ્યભાવ દૂર થયા. અંતર્ભાવની જાગૃતિ થઈ તે જાગૃતિએ પરમ ભાવભણી પ્રેરણા કરી. આ પરમભાવની ઉત્કર્ષતામાં ખા વિવેક પ્રગટ થયા. તન મન અને વચનથી પણ પર તે હું પોતે છુ, તે અનુભવમાં પ્રવેશ થયા. તે અનુભવના પ્રવેશમાં વ્યવહારિક ભાન ભુલાયુ'. શુદ્ધ ઉપયાગની તીવ્રતારૂપ દાવનળથી કમ કાષ્ટ મળવા લાગ્યા અને થાડા વખતમાં તા ચાર ઘાતિક દૂર થતાં કેવલજ્ઞાન પ્રગટ થયું. આ જ્ઞાન થતાની સાથે આયુષ્ય પૂર્ણ