Page Text
________________
યોગશાસ્ત્ર,
(૧૫) પ્રતાપમલને આપશે, તો જે હું કુમારપાળને મારી નાંખું તે મને રાજગાદી મળે, એવો વિચાર તે હંમેશા રાખ્યા કરતું હતું. બીજી બાજુએ હેમચંદ્રાચાર્યને બાલચંદ્ર નામને શિષ્ય હતું, તેને અને અજયપાળને બહુ સારી મિત્રાચારી હતી, તેથી તે એમ વિચારતો હતો કે જે અજય પાળને ગાદી મળે તે તેના તરફથી જેમ કુમારપાળ તરફથી હેમચંદ્રાચાર્ય પૂજાય છે તેમ હું પૂજાઉ અને માનસન્માન પામું. એવામાં કુમારપાળે હેમચંદ્રજીને વિનતિ કરી કે હે ભગવાન! આજદિન સુધી મેં યથાશક્તિ પુણ્યકાર્યો કર્યાં, પરંતુ જિનપ્રતિમાઓની અંજનશલાકા કરવાની મને ઘણી શા છે! ત્યારે આચાર્યશ્રીએ કહ્યું કે બહુ સારૂં. પછીએ રાજાએ સુવર્ણ આદિ ધાતુઓની પ્રતિમાઓ બનાવીને અંજનશલાકા માટે તૈયારી કરી, તથા તે માટે મહત્સવ શરૂ કર્યો. દૈવયોગે મુદ્દતને સમયની ખબર રાખવાનું કાર્ય સરિશ્રીએ બાલચંદ્રને સોંપ્યું, તે વખતે અજ
જ્યપાળ પણ ત્યાં આવી ચડે. તેને બાલચ કે કહ્યું કે જે આ સમયે હું મુદ્દતના વખતમાં ફેરફાર કરી નાખું તે હેમચંદ્રજનું તથા રાજાનું એમ બંનેનું થડા વખતમાં મૃત્યુ થશે. આ સાંભળી દુષ્ટ અજયપાળે પણ તેમ કરવાનું બાલચંદ્રને સમજાવ્યું, અને કહ્યું કે, જે મને રાજ્ય મળશે તે હું પણ તમને આ હેમચંદ્રજીની પેઠે ઉંચે દરજે ચડાવીશ અને પૂર્ણ સન્માન આદર આપીશ. પછી તે દુષ્ટ શિષ્ય તે મુહુતના સમયમાં ફેરફાર કરી નાખે, જુઓ ! કીર્તિ લાભ માટે મનુષ્યો શું નથી કરતા ? આ વાતની હેમચંદ્રાચાર્યને આખરે ખબર પડી ત્યારે કુમારપાળને કહ્યું કે “આ બાલચંદ્ર શિષ્ય નિવડે છે, અને તે અપાળને અંદરખાનેથી મળી ગયો છે, તેથી તેણે મુતમાં ફેરફાર કરી અનર્થ કર્યો છે, તે હવે આપણા બન્નેનું મૃત્યુ નરક છે, એવામાં ત્યાં એક યોગી આવી ચડ્યો; તેણે હેમ ચંદ્રજીના મસ્તકમાં મણિ જે, તેથી તે લેવાની તેણે તદબીર રચવા માંડી. એક દિવસે હેમચંદ્રજી મહારાજનો કારક શિષ્ય આહાર લઈને આવતે હત, તે આહારની ઝોળીમાં તે એગીએ હાથ ચાલાકી વાપરી ઝેર નાખી દીધું; તથા તે શિષ્ય સાથે તે કેટલીક મીઠી વાત કરીને ચાલ્યા ગયા. તે મુગ્ધ મુનિને તે બાબતની ખબર ન રહેવાથી તે આહાર તેમણે હેમચંદ્રજીને ભોજન માટે આયો; હેમચંદ્રાયે ભેજન કર્યું ત્યાર પછી તેમનું શરીર કંપવા લાગ્યું, ત્યારે તરત જ તેમણે તે શિષ્યને બોલાવી પૂછયાથી માગમાં મળેલા તે યોગીની હકીક્ત માલમ થઇ; જેથી સુરિશ્રીએ વિચાર્યું કે જેમ ભાવી બનનાર હતું તે બન્યું છે. પછી તેમણે પિતાના શિષ્યોને લાવી કહ્યું “જ્યાં મારી ચિતા સળગાવો, ત્યાં મારા મસ્તક નીચે
| SR No. | 006022 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Kesharsuri |
| Publisher | Balchand Sakarchand Shah |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |