________________
પૌષ્યકાળનું લક્ષણ બતાવે છે. ૨૫૩ આદિના માસમાં પણ બે ત્રણ કે ચાર દિવસ વાયુ નિરંતર એકજ નાડિમાં વહન થાય તે ત્યાં પણ તેવા વિભાગો સમજી લેવા. ૮૫.
अथेदानी प्रवक्ष्यामि किंचित्कालस्य निर्णयम् ।
सूर्यमार्ग समाश्रित्य स च पौष्णे च गम्यते ॥८६॥ . હવે હું હમણાં કાંઈક કાળજ્ઞાનને નિર્ણય કહીશ, તે કાળજ્ઞાન સૂર્ય માર્ગને આશ્રયિને પૌષ્ણ કાળમાં જાણી શકાય છે.
પૌષ્ણ કાળનું લક્ષણ બતાવે છે. जन्मरुक्षगते चंद्रे समसप्तगते रवौ ।
पौष्णनामा भवेत्कालो मृत्युनिर्णयकारणम् ॥८७॥ જન્મ નક્ષત્રે ચંદ્રમાં હોય અને આપણી રાશિથી સાતમી રાશિએ સૂર્ય હોય તથા જેટલી ચંદ્રમાએ જન્મ રાશિ ભેગવી તેટલીજ સૂર્ય સાતમી રાશિ ભેગવી હોય, ત્યારે પણ નામને કાળ કહેવાય, તે પૌષ્ણ કાળ મૃત્યુને નિર્ણય કરવામાં કારણભૂત છે. અર્થાત્ તે કાળમાં મૃત્યુને નિર્ણય કરી શકાય છે. ૮૭.
दिना दिननमेकं च यदा सूर्ये मरूद्वहन् ।
चतुर्दशे द्वादशेऽब्दे मृत्यवे भवति क्रमात् ॥८८॥ તે પૌષ્ણ કાળમાં જે અર્બોદિવસ સૂર્ય નાડિમાં પવન ચાલતે હેય તે ચૌદમે વર્ષે મરણ થાય, અને જે આખો દિવસ સૂર્ય નડિમાં પવન ચાલે તે બારમે વર્ષે મરણ થાય. ૮૮.
तथैव च वहन् वायुरहोरात्रं द्वयहं व्यहं ।
दशमाष्टमषष्टाब्दे-बंताय भवति क्रमात ॥८९॥ તેવજ તે પૌષ્ણ કાળમાં એક અહે રાત્રિ, બે દિવસ કે ત્રણ દિવસ સૂર્ય નાડિમાં પવન ચાલે તે અનુક્રમે દશમે વર્ષે, આઠ વર્ષે અને છઠું વર્ષે મરણ માટે થાય. ૮૯.
वहन् दिनानि चत्वारि तुर्येऽब्दे मृत्य वे मरुत् ।
साशीत्यहःसहस्से तु पंचाहानि वहन् पुनः ॥१०॥ જો ચાર દિવસ વાયુ તેમજ વહન થાય તે ચેથે વર્ષે મરણ થાય; પાંચ દિવસ વહન થાય તે ત્રણ વર્ષે મરણ થાય. ૯૦.
