________________
બધછત્રીશી–ભાષાન્તર
[૧૫] ગતિએ ઉત્પન્ન થઈ ત્યાં પહેલેજ સમયે દારિકન સર્વબલ્પક થઈ પૂર્વ કેડવર્ષનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી ૩૩ સાગરેપમની સ્થિતિવાળો સાતમી પૃથ્વીને નારક થાય અથવા અનુત્તરવિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય, ત્યાથી ચવી ત્રણસમયની દ્વિવકાગતિ વડે પુન: દારિકશારીરી થાય, તો એ ત્રણસમયમાં ૨ સમય અનાહારી છે, અને ત્રીજે સમયે સમન્ધક છે, જેથી દારિક શરીરીના જે બે સમય અનાહારીપણાના છે તેમને એકસમય સમયન પૂર્વકેડીમાં પ્રક્ષેપતાં સંપૂર્ણ પૂર્વ કોડવર્ષ થાય અને ૧ સમય અધિક રહે, તેથી ઔદારિકના પ્રથમ સર્વબધેથી બીજા સર્વબન્ધની વચ્ચે ૧ સમય ૧ પૂર્વવર્ષ અને ૩૩ સાગરોપમ એટલા કાળનું ઉત્કૃષ્ટ અતર પડ્યું
દારિકન દેશબધનું જઘન્ય અન્ડર ૧ સમય છે તે આ પ્રમાણે-દારિકનો દેશ બન્ધક મરણ પામી જુગતિએ ઔદારિકશરીરપણે ઉત્પન્ન થાય ત્યાં પ્રથમસમયે સર્વબન્ધક અને દ્વિતીયાદિ સમયમાં પુન: દેશબશ્વક થાય છે માટે,
દારિકના દેશબન્ધકનું ઉત્કૃષ્ટ અન્તર ૩ સમય અધિક ૩૩ સાગરોપમ પ્રમાણ છે તે આ પ્રમાણે-દારિકન દેશબન્ધકજીવ મરણ પામી સર્વાર્થસિદ્ધિ આદિસ્થાનમાં ૩૩ સાગરોપમના આયુધ્યપણે ઉત્પન્ન થઈ ત્યાંથી ચવી ત્રણસમયની ગતિવડે દારિકશરીરી થાય તે વકગતિમાં બે સમય અનાહારીપણું છે અને ત્રીજે સમયે દારિકનો સવબબ્ધ છે ત્યારબાદ દ્વિતીયાદિસમયથી દેશબન્ડકપણું પ્રાપ્ત થાય છે, એ પ્રમાણે હેવાથી દારિકના દેશબનું કહેલું ઉત્કૃષ્ટ અન્તર પ્રાપ્ત થાય છે.
નારકમાં ઉત્પન્ન થનાર મનુષ્ય અને તંદુલમસ્યા સરખા તિર્યચપંચેન્દ્રિ પણ હોય છે માટે મનુષ્ય ન કહેતાં મનુષ્ય આદિ કહ્યું છે.
૧-૨ ઉત્કૃષ્ટ અન્તરની પ્રાપ્તિ માટે આગતિ જુગતિએ અને ગતિ વગતિએ ગણવી. જે આગતિને પણ વક્રગતિએ ગણે તે અન્તરની ઉત્કછતામાં વિગ્રહગતિના ૧ સમય~ત જેટલા સમય ઉત્કૃષ્ટતામાં ઘટી જાય છે.
૩ સંધાતસંબંધિ ભવને પ્રથમ સમય~ત થવાથી સમયનપૂર્વ કોડી.
