________________
[૧૮]
અન્ય છત્રૌશી—ભાષાન્તર,
સૂત્રમાં કેવળ શ્રી સિદ્ધેાનેજ અનન્તમાભાગ જેટલા કહ્યા. (અર્થાત્ ગાથામાં કેવળ સિદ્ધા એ એકજ પદ કહ્યું અન્યથા દૈવાદિ પણ કહી શકાત. ) ॥ ૩ ॥
અવતરણ:-ત્રીજી ગાથામાં વક્રગતિવાળા જીવાની અપેક્ષાએ આદ્યારિકના સમન્યકાથી આદારિકના અમન્થા વિશેષાધિક કહ્યા. અને હવે આ ચાથી ગાથામાં એદારિકના સઅન્ધકા અને એદારિકના અમન્ધકા એ એની પ્રથમ પરસ્પર તુલ્યતા દર્શાવીને ત્યારઢ અમન્ત્રકા વિશેષાધિક કેવી રીતે થાય તે કહે
વાય છે—
उजुआ य एगवंका, दुहओ वंका गई भवे तिविहा ॥ ૫ઢમારૂ સવવધા, સંઘે આઇ બદ્ધ તુ ॥ ૪ ॥
ગાથાર્થઃ—ઋજીગતિ-એકવઢાગતિ-અને દ્વિવઢાગતિ એ પ્રમાણે ૩ પ્રકારની ગતિ છે. તેમાં પ્રથમગતિમાં ( ઋભ્રુગતિમાં ) સજીવા સબન્ધક હેાય છે, અને બીજી વિગેરે ગતિમાં ( એક વઢાગતિમાં અને દ્વિવકાગતિમાં ઋજીગતિવર્તિ સમન્વક જીવાથી ) સર્વ અન્ધકવા અને અર્ધ હાય છે, ॥ ૪ ॥
સોજાથે:-( ઋજુ એટલે સરલ-સીધી ( અથવા દી) ગતિ તે ) ન્યાયત ગતિ, વા તિ, અને દ્વિષા શક્તિ એ પ્રમાણે ( પરભવમાં ઉત્પન્ન થવા જનાર જીવાની ૩ ગતિ છે. * શ્રીબૃહત્સ ંગ્રહણીવિગેરેમાં ગતિ ચાર અથવા પાંચ પ્રકારની કહી છે તે આ પ્રમાણે~~
दुविहा गई जिआणं, उज्जू वक्का य परभवग्गहणे
સામા ગુલ્લૂ, વા ૨૩ પંચ સમયેતા (યૉ વા)॥ ર્ ॥ અ:-પરભવગ્રહણમાં એટલે પરભવમાં જતાં જીવાની ગતિ એ પ્રકારની છે, ૧ જીગતિ અને ૨ વક્રગતિ. ત્યાં ઋતિ એક સમયની હાય છે, અને વક્રત ચાર અથવા પાંચ સમયની હોય છે. ( આ પાઠે શ્રી જીનભદ્રગણિક્ષમાશ્રમણકૃત બૃ॰ સંગ્રહણીના છે. ) તથા એજ સંગ્રહણીમાં
ાહુતિ વાસ્તુ એ અગ્રગાથાના પાઠથી તેમજ શ્રી શ્રીચન્દ્રસૂરિષ્કૃત બૃહત્ સંગ્રહણીના વ્રુતિચડવ ાસુએ પાથી પણ વક્રગતિ એકવક્રા-વિકા
