________________
( ૧૨ )
આ વલભી શાખામાં થયેલા શાખાચાર્ય શ્રી જયાનંદસૂરિજીએ વિક્રમ સંવત ૧૩૮૨ માં બાહડમેરમાં પરમારવંશના ડાંગરશાખાના સમરથ નામના ક્ષત્રીયને પ્રતિબધી જેની કરવાથી “મહાજની ) ગેત્ર થયું છે. તેનું વિશેષ વૃત્તાંત નીચે મુજબ છે –
તેની અંબાઇદેવી ગોત્રજા સ્થાપી. તેના કર–જન્મ, મુંડશે. પરણે ત્યારે એક સેઈની બાટની લાપસી કરી જુહારે દીવાળીએ એક માણુનું ઘઉનું દળ કરી જુહારે.
આ ગોત્રના વંશજે ધવા, ભુઆદ્ર, ગુઢલા, કપાઉત, માડણની વસહી. ભઆઢિ, ખાંડપ, વીસલપુર ડેડા, સિણધરી, ચડદ્રહ, ગોધાવી, બાહડમેર, પારકરમાં સુરલા, પટોધી, કાચ, કચ્છમાં લેકાણી, ભાસી, વીલાડા, વિશાલ, મેહચી, કઇરી વિગેરે ગામોમાં વસે છે.
આ વંશમાં સામંતના વંશના મહાજન નાચી નામની ગોત્રજાને માને છે. તે દેવીનું સ્થાન છેવટpપાસે નાથરા ગામમાં છે. પ્રથમ તે નાચી નામની જોગણું હતી, તે સામંત મહેતાને ઘેર ભિક્ષા માગવા આવી, તે વખતે ઘરમાં કેઈ ન હોવાથી તેણીએ તે સામંતના બાળક છોકરાને મારી આભૂષણ ઉતારી લીધું, તેની ખબર પડવાથી તે નાચીને પકડીને હાટમાં પૂરી, ત્યાં મારીને તે વંતરી થઈ. સામંતના કુટુંબને પીડવા લાગી, અને કહેવા લાગી કે મને ગોત્રજા કરી સ્થાપે તો હું તમોને સહાય કરીશ, પછી તેને ગોત્રજ કરી સ્થાપી. અને તેના વંશજો નાગ્રેચા કહેવાવા લાગ્યા. તેના કરજન્મ, મુંડણે, પરણે ત્યારે તથા હોળી અને દીવાળીએ એક પાલી ઘઉંનો લાપસી, શ્રીફલ એક, પડાઈ એક તથા એક પાલીની ઘુઘરી તથા છકડી એક મૂકી જીહારે. સામંતના પુત્ર પૂદાકે સંવત ૧૪૬૮ માં શ્રી શીતલનાથજીનું તથા પંચતીર્થના બિંબ ભરાવ્યાં, તથા તેની શ્રીઅંચલગચ્છીય શ્રી મેરતંગસૂરિજીએ પ્રતિષ્ઠા કરી. આ વંશમાં પારકર, જેસલમેરા વિ. ગેરે એડકે છે, જેસલમેરા પરણે ત્યારે ડમરાના ફૂલ તથા તેલથી ખેત્રપાલને પણ પૂજે છે.
આ વલભી શાખામાં થયેલા પંદર આચાર્યોની પાટ પરંપરાનું