Gyansara Prakaran Part 02

SR No.: 006014
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 146
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 109

પુષ્પપૂજા વસ્ત્રપૂજા અને અલંકારપૂજા પણ કરે છે. રત્નત્રયીની સાધના કરવાથી પ્રાપ્ત થયેલા કષાયોના ક્ષયોપશમથી તેઓશ્રીના ક્ષમાદિગુણોનો આવિર્ભાવ થાય છે.
પૂ. મુનિભગવન્તોનો મુખ્ય ગુણ ક્ષમા છે. પ્રતિકાર કરવાનું સામર્થ્ય હોવા છતાં કોઈ પણ પ્રકારની દીનતા કર્યા વિના સહન કરી લેવાનો અધ્યવસાય : એ ક્ષમા છે. આત્મામાં એને સમાવીને શુદ્ધાત્માની(દેવની) પૂજા કરાય છે. આવી જ રીતે નિશ્ચય અને વ્યવહાર અથવા શ્રુતધર્મ અને ચારિત્રધર્મ... વગેરે બે પ્રકારના ધર્મથી શુદ્ધાત્માને બે વસ્ત્ર સ્વરૂપ ધર્મથી સારી રીતે શણગારવામાં આવે છે. ત્યારબાદ ધર્મધ્યાનાદિસ્વરૂપ શ્રેષ્ઠ અલંકારથી અલંકૃત કરાય છે. શ્રીતીર્થંકરપરમાત્માની પરમતારક આજ્ઞા મુજબ આરાધના કરનારા પૂ. સાધુમહાત્માઓ આ ક્ષમા, ધર્મ અને ધ્યાનથી પોતાના શુદ્ધાત્મતત્ત્વની અવિરત આરાધના કરે છે. આ રીતે દ્રવ્યપૂજાન્તર્ગત અંગપૂજાની જેમ ભાવપૂજાસંબન્ધી અંગપૂજાને વર્ણવી. હવે અગ્રપૂજાનું વર્ણન કરાય છે :
मदस्थानभिदात्यागैर्लिखाग्रे चाष्टमङ्गलम् ।
ज्ञानाग्नौ शुभसङ्कल्पकाकतुण्डं च धूपय ।।२९-४॥
‘‘જાતિ જ્ઞાન લાભ તપ કુલ ઐશ્વર્ય રૂપ અને બલ : આ મદના આઠ પ્રકારોના ત્યાગ વડે શુદ્ધાત્માસ્વરૂપ દેવની આગળ અષ્ટમંગલનું તું આલેખન કર અને જ્ઞાનસ્વરૂપ અગ્નિમાં શુભસંકલ્પ સ્વરૂપ કૃષ્ણાગુરુ વગેરે સ્વરૂપ ધૂપને નાખીને ધૂપ કર.''-દ્રવ્યપૂજામાં અક્ષતાદિથી સ્વસ્તિક નન્દાવર્ત્ત વર્ધમાન અને કળશ વગેરે અષ્ટમંગલ આલેખાય છે. તેમ ભાવપૂજામાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ જાતિ કુલ બલ... વગેરે મદનાં આઠ સ્થાન૧–પ્રકારોનો ત્યાગ કરવા દ્વારા તે સ્વરૂપ અષ્ટમંગલનું આલેખન કરવાનું ફરમાવ્યું છે. પૂ. સાધુભગવન્તોને ચોક્કસ ખ્યાલ છે કે જાતિ વગેરેનો મદ કરવાથી ભવિષ્યમાં હીનજાતિ વગેરે વિપાક અનુભવવા પડે છે. તેથી તેઓશ્રી સર્વથા મદનો ત્યાગ કરવારૂપે અષ્ટમંગલનું નિત્ય આલેખન કરે છે.
તેમ જ જ્ઞાનસ્વરૂપ અગ્નિમાં શુભ સંકલ્પોનો પ્રક્ષેપ કરી ભાવપૂજામાં ધૂપપૂજા કરવાનું ફરમાવ્યું છે. સર્વથા અશુભ સંકલ્પોનો ત્યાગ કરી પૂ. સાધુમહાત્મા ભાવપૂજાના અધિકારી બન્યા છે. સંકલ્પ ઈચ્છાસ્વરૂપ છે અને ઈચ્છા રાગજન્ય છે. રાગના નાશ માટે સંકલ્પમાત્રનો નાશ કર્યા વિના ચાલે એવું નથી. જેમ જેમ જ્ઞાન વધે તેમ તેમ ઈચ્છાનો અન્ત આવતો જાય છે. વસ્તુતઃ જ્ઞાનનું ફળ જ એ છે.
૧૦૬