________________
શેટે દ” ઈફનું કબ્રસ્તાન એટલે ગમે તેમ કરીને કેદમાંથી નાસી છૂટવાનો પ્રયત્ન જ કરવો, એ નિર્ણય ઉપર તે આવ્યો. પછી એમ કરવા જતાં મોત આવે, તે તેને વાંધો નહીં.
આવા વિચારોની ગડભાંજમાં તે ચૂપકીથી મડદા તરફ નજર સ્થિર કરીને ઊભો હતો, તેવામાં કોણ જાણે એક વિચિત્ર વિચાર તેને અચાનક ફુર્યો. તેણે તરત જ કોથળાને બાવાજીની છરી વડે ખેલી નાખ્યો; તેમાંથી મડદું કાઢી, તેને ખભે ઊંચકી લઈ, સુરંગમાં ઊતરી તે પિતાની ખેલીમાં આવ્યો. ત્યાં પોતાના ખાટલા ઉપર મડદાને મૂકી, પોતે રાતે જે કાપલો માથે વીંટતો તે તેના માથા ઉપર બાંધ્યો તથા પિતાની ચાદર તેના ઉપર ઢાંકી દીધી. જેલર ખાવાનું આપવા આવતે ત્યારે ઘણી વાર તેને એમ ઊંઘતો જોઈ, ચુપચાપ ખાવાનું મૂકી ચાલ્યો જ.
પછી બાવાજીની ખેલીમાં આવીને છપાવેલી જગાએથી તેણે બાવાજીનાં સોય-દોરો શોધી કાઢયાં અને પછી પોતે કોથળામાં પેસી અંદરથી તેનું મોં પહેલાંની જેમ સીવી કાઢયું. પેલી છરી તેણે પોતાની સાથે અંદર જ રાખી. કબર ખોદનારા અંધારી રાતે બહુ ઊંડું ખોદે નહિ, અને ખડક ઉપર ઊંડી માટી પણ હોય નહિ; એટલે તેઓ પોતાને દાટીને પાછા ફરે કે તરત કોથળો છરીથી કાપીને પિચી માટી દૂર કરી બહાર નીકળી જવું અને દરિયામાં કૂદી પડવું, એ તેને ઇરાદો હતો.
ધીમે ધીમે મડદાને ઉપાડી જવાન નક્કી થયેલો વખત પાસે આવત ગયો. ડાન્ટની નસો જોરથી ધબકવા લાગી. બારણું ઊઘડયું. બે જણ અંદર આવ્યા અને ત્રીજો એક જણ મશાલ લઈને બારણા પાસે ઊભો રહ્યો.
બંને જણાએ કોથળાને સામસામે છેડેથી ઊંચક્યો અને બહાર લાવી, ગલીનાં પગથિયાં ચડી, પાસે તૈયાર રાખેલી ઠેલણગાડીમાં મૂક્યો.