________________
ઉપદેશરહસ્ય ગાથા-૧૯૨
भणितं च भगवत्यां मासादिक्रमेण प्रव्रज्याप्रतिपत्तिसमयादारभ्य मासादिकालक्रमेण व्यन्तरादीनां देवानां व्यतिव्रजन्ति = व्यतिक्रामन्ति, श्रमणाः स्तथाविधक्रमपरिणतिमदध्यात्मध्यानवन्तस्तेजोलेश्यामिति । तेजोलेश्या हि प्रशस्तलेश्योपलक्षणम्, सा च सुखा सिकाहेतुरिति कारणे कार्योंपचारात्तेजोलेश्याशब्देनात्र सुखासिका विवक्षिता ।
તાત્પર્યા :-તેજલેશ્યા એટલે સુખાનુભવ. શ્રીભગવતી સૂત્રમાં જણાવ્યુ` છે કે સાધુઓને દીક્ષા પર્યાય દ્દિન નિ ચડતા પરિણામથી જેમ જેમ વધતા જાય તેમ તેમ દીક્ષા કાળથી માંડીને તે શ્રમણા કે જેઓ તેવા પ્રકારના ક્રમિક પરિણામેાથી વિશિષ્ટ અધ્યાત્મ-ધ્યાનચેાગમાં નિમગ્ન છે તેએ એકમાસ વગેરેના પર્યાય ક્રમથી વ્ય'તર વગેરે દેવાની તેજોલેશ્યાને વટાવી જાય છે. ૬ પ્રકારની લેશ્યા છે તેમાંથી અહિં શુભતેજોલેશ્યાનું ગ્રહણ કર્યું' છે એટલે ઉપલક્ષણથી બાકીની પણ બે પદ્મ-શુકલ લેશ્યાનું ગ્રહણુ સમજી લેવું. આ ત્રણેય જીભ લેશ્યા સુખાનુભવના કારણભૂત હાવાથી અને પ્રસ્તુતમાં શુભલેશ્યારૂપ કારણમાં સુખાનુભવ રૂપ કાર્યના ઉપચાર કર્યા હોવાથી પ્રસ્તુતમાં તેજોલેશ્યા શબ્દથી સુખાનુભવ અભિપ્રેત છે.
૧૬
आलापकश्चायम् - "जे इमे भंते अज्जताए समणा णिवांथा विहरति, एते णं कस्स ते उएलेस्सं वीतिवयंति, गोयमा ! मासपरियाए समणे णिग्गंथे वाणमंतराणं देवाणं तेउलेस्सं वीतिवयंति, दुमासपरियाए समणे णिग्गंथे अलुरिंदवज्जिआणं भवणवासीणं तेउलेरसं वीतिवयन्ति, एवं एतेणं अभिलावेणं तिमासपरिआए समणे असुरकुमाराणं देवाणं तेउ०, चउमासपरिआए समणे गह—णक्खत्त - तारारूवाणं जोइसिआणं देवाणं तेउ०, पंचमासपरिआए चंदिय-सूरिआणं जोइसिआणं जोइसराईणं, छमासपरिआए सोहम्मीसाणाणं देवाणं, सत्तमा सपरिआए सणकुमारमाहिंदाणं देवाणं, अठ्ठमासपरिआए बंभलोग - लंतगाणं देवाणं, णवमासपरिआए महसुक्क - सहस्साराणं देवाणं, दसमासपरिआए आणय - पाणय- आरण - अच्चुआणं देवाणं, एक्कारसमासपरिआए गेवेज्जगाणं देवाणं, बारसमासपरिआए समणे णिग्गंथे अणुत्तरोववाइआणं देवानं तेउलेस्सं वीतिवयंति । तेण पर सुक्के सुक्काभिजातिए भवित्ता ततो पच्छा सिज्झइ जाव अंतं करेइ २०० "त्ति ॥१९२॥
२०० य इमे भदन्त अद्य तावच्छ्रमणा निर्ग्रन्था विहरन्ति एते कस्य तेजोलेश्यां व्यतिव्रजन्ति, गौतम ! मासपर्यायः श्रमणो निर्ग्रन्थो वानमन्तराणां देवानां तेजोलेश्यां व्यतिव्रजति, द्विमासपर्यायः श्रमणो निर्ग्रन्थोऽसुरेन्द्रवर्जितानां भवनवासिनां तेजोलेश्यां व्यतिब्रजति, एवमेतेनाभिलापेन त्रिमासपर्याय: श्रमणः असुरकुमाराणां देवानां तेजोलेश्यां व्यतिव्रजति, चतुर्मासपर्यायः श्रमणो ग्रहनक्षत्रतारारूपाणां ज्योतिष्कानां देवानां तेजोलेश्यां व्यतिव्रजति, पंचमासपर्यायः चन्द्रसूर्याणां ज्योतिप्रकाणां ज्योतीराजीनां षण्मासपर्याय: सौधर्मे शानानां देवानाम् सप्तमासपर्यायः सनत्कुमारमाहेन्द्राणां देवानाम् अष्टमासपर्याय: ब्रह्मलोकलान्तकानां देवानाम् नवमासपर्यायः महाशुक्रर हस्त्राराणां देवानाम् दशमासपर्यायः प्रवेयकानां देवानाम् द्वादशमासपर्यायः श्रमणो निर्ग्रन्थः अनुत्तरौपपातिकानां देवानां तेजोलेश्यां व्यतिव्रजति, ततः परं शुक्लः शुक्लाभिजात्यो भूत्वा ततः पश्चात्सिद्धयति यावदन्तं करोतीति ॥