Page Text
________________
૨૩૮
';
ઉપદેશરહસ્ય ગાથા-૧૧૮
- આ બધાં અધિકરણ બનાવનાર અને બનાવવા માટે ઓર્ડર આપનારાઓને જેવી વસ્તુ તેવા સંકિલષ્ટ અને અસંકિલષ્ટ અધ્યવસાયે ઉત્પન્ન કરાવે છે. દા. ત. હું આ કુઠાર વગેરે બનાવડાવું અને એનાથી વિરીને નાશ કરું જેથી ટાઢક થાય.’ આ રીતે તત્ત્વતઃ પરિણામની વિચિત્રતાથી જ કર્મબંધને તફાવત છે. ૩૯૪પા
પોય તે , પડ્યું મોટું ગoni
भोअणविहिं च अण्णो तत्थ वि नाणत्तगं बहुहा ॥" સંજના -કઈક શિકારી પશુઓને પકડવા માટે કૂટજાળની રચના દેરીઓ બાંધીને કરે છે, બીજે ખેતર ખેડવા માટે હળનું યુગ સાથે સાજન કરે છે, તે ત્રીજે કઈક બે વસ્ત્ર સીવીને જોડે છે. કેન્દ્રક વઘ હરડે વગેરે ઔષધે પરસ્પર મેળવે છે. બીજે ખાવાને શોખીન દાળ-ભાત-ઘી વગેરેનું સંયોજન કરે છે. અહીં પણ કર્મબંધમાં ઘણો તફાવત જાણ. કૂટજાળ રચનાનું પરિણામ સક્લિષ્ટ હેવાથી અતિતીવ્ર કર્મબંધ થાય છે. વસ્ત્ર સીવનારને ઘણું અલ્પ થાય છે. ૩૯૪૬
५१"णिञ्चत्तणा य संजोअणा य सगडाइएसु अ भवति । आसज्जुत्तरकरण णिव्वत्ती मूलकरणं तु ॥"
ક્યાંક નિર્તન અને સંજના ઉભય હોય છે. દા. ત. ગાડાના ચક્ર વગેરે અંગેના નિષ્પાદનમાં નિર્વના અધિકારણ છે અને તે જ અંગેને પરસ્પર ચિતપણે જેડીને ગાડુ બનાવે તે સાથે જના. સાંજના એ ઉત્તરકરણ છે (ઉત્તરકાલીન ક્રિયારૂપ છે) તેની અપેક્ષાએ નિર્વર્તન મૂળ કરણ છે. ૩૯૪છા
५२"देहवलं खलु विरियं बलसरिसो चेव होइ परिणामो । आसज्ज देह विरियं छठ्ठाणगया तु सव्वत्तो ॥" . છે. [વીર્યની તરતમતાથી કર્મબંધની તરતમતા].
વીર્ય દ્વાર સંઘયણના પ્રભાવે શરીરમાં ઉદ્દભવતું બળ તે વીર્ય જાણવું. બળને અનુસરીને પણ જીવને શુભાશુભ પરિણામ પ્રવર્તે છે. છેવટના સંઘયણવાળા જીવને શુભાશુભ પરિણામ અલ્પબળ હેવાથી મંદ જ હોય છે તીવ્ર હેતું નથી. એટલે તેને શુભાશુભ કર્મબંધ અલ્પતર થાય છે. તેથી ઊર્ધ્વલેકમાં ચાર દેવકથી ઉપરના દેવકમાં અને અલકમાં બે નરક પૃથ્વીથી નીચેની નરકમાં તેને જન્મ થતું નથી. બીજા કિલિકા વગેરે સંઘયણમાં પણ આ રીતે સમજુતી જાણવી. આ કેહવીર્યને આશ્રયીને બધા જ સંઘયણોમાં છે ષસ્થાન પતિત હોય છે. ૩૯૪૮
૫૩“બહવા વાર્ફયં તિવિદ્દ વિરિત્ર સમાસનો દેરૂ I I વંધવિશેનો તિવિ પંકિય વંધી. બધી જ !” રૂ૨૪૨ ५० संयोजयति कूट हले पट औषकानि चान्योन्यम् । भोजनविधिं च अन्यस्तत्रापि नानात्वक बहुधा ॥ ५१ निर्वर्तना च संयोजना च शकटादिकेषु च भवतः । आसाद्योत्तरकरण निवृत्तिम लकरणन्तु ॥ ५२ देहबल खलु वीर्य बलसदृशश्चव भवति परिणामः । आसाद्य देहवीयं षट्स्थानगतास्तु सर्वतः ॥ ५१ अथवा बालादिकं त्रिविध वीर्य समासतो भवति । बन्धविशेषस्त्रयाणामपि पंडितो बन्ध्यबन्धी च ॥
| SR No. | 006002 |
| Book Title | Updesh Rahasya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashovijay Gani |
| Publisher | Andheri Jain Sangh |
| Publication Year | 1983 |
| Total Pages | 382 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |