Page Text
________________
૨૪૬
માથા ઉપર થાય. વિચિમુનો-વિજયી એવા બે હાથેામાં (પુ. સપ્તની દ્વિ. વ.). અનુજમ્ વીર્યમ્-અવિધમાના તુજા ચર્ચ સર્ (ખ. ત્રી. ) જેની તુલના ન થઈ શકે તેવી શક્તિ. દૈ–િઢજૂનુ સપ્તમી એ. વ. હૃદયમાં. અવળચો: અધિવત શ્રૃતમ્ એ કાનમાં પ્રાપ્ત કરેલી વિદ્યા; અધિ+ગમ્ · મેળવવું' કર્યાં. ભૂ. ¥. અધિત. પેશ્ર્વયંન વિના–ધનસપત્તિના વૈભવ વિના. ་શ્ર્વરશ્ય માવઃ વેશ્ચર્યમ્ । તેન । પ્રસ્યા મઢુતામ્ (તુ. તત્પુ. ) સ્વભાવે કરીને મહાન મનુષ્યાનું. કર્યું મઙનમ્—આ અલંકાર.
૨. અન્વય : રેવા: માન્યે રસ્તે: ન સુમુત્યુ'! તે મીમविषेण भीतिं न भेजिरे । (तु) सुधां विना ते विरामं न प्रययुः । धीराः निश्चितार्थात् न विरमन्ति ॥
/
આ શ્લોકમાં સમુદ્રમંથનના પૌરાણિક દૃષ્ટાન્તથી આ સત્ય સમજાવ્યું છે : ગમે તેટલાં વિશ્ર્વ આવે તેપણ ધીર માણસા, અમૃત મેળવવાને નિશ્ચય કરીને સમુદ્રનું મંથન કરતા દેવાની માફક, ધારેલા અને પાર પાડથા વિના રહેતા નથી. પટ્ટાબ્વે-માન च असौ अब्धिः च ક . ) મહ સાગરનાં ( સ્ને-રત્નાથી) તુતુg:-તુર્ ગ. ૪, પરઐ. પરોક્ષ બ્રુ. ૩ પુ. બ. વ. આશ્રય લીધા. એન્નિ-મનૂ ગ.૧, આત્મને. પક્ષ ભૂ. ૩ પુ . વ. આશ્રય લીધા. મીર્તિ ન એક્ત્તિરે-ભયને આશ્રય લીધા નિહ. મીઽવષેભયંકર હળાહળ ઝેરથી. દુધાં વિના-અમૃત વગર. વિના દ્વિતીયા, તૃતીયા અને પંચમી વિ. લે છે. વસુઃ-યાગ. ૨, પરસ્ત્રે. પરાક્ષ ભૂ. ૩ પુ. બ. વ. પામ્યા. વિત્તમં પ્રચવુઃ-શાન્તિ પામ્યા. 7 નિશ્ચિતાન્ત વિન્તિ પીત્તઃ-ધીર માણસા નક્કી કરેલા કાર્યમાઁથી અટકતા નથી. સમુદ્રમંથનના દૃષ્ટાંતથી ભર્તૃહરિ આ સત્ય સચોટ રીતે દર્શાવે છે. મંદર પંતને મંથનદંડ બનાવી, વાસુકિ નાગને નેતરું બનાવીને, દેવાએ ક્ષીરસાગરને વલેવી ચૌદ રત્ના અ ંદરથી મેળવ્યાં. રત્ના આવ્યાં તેથી તે સ ંતેષ પામ્યા નહિ; અને હલાહલ ઝેર, જેને શિવ સિવાય
| SR No. | 006001 |
| Book Title | Margdarshini |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Madhusudan Modi |
| Publisher | Gautam Prakashan |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |