________________
ચિંતનકણિકા
પ૩ ભગવાન દરેકને પ્રેરણા આપે છે. પરંતુ જીવ પોતાના સ્વભાવ અને સંસ્કારના કારણે એને સમજવામાં ભૂલ અને અવહેલના કરે છે. ગુરુ લોકોની વૃત્તિઓનું નહીં, ત્રુટિઓનું અવલોકન કરે છે. અતિ તૃષ્ણા, ખરાબ સંગ, તિરસ્કાર, અપમાન, પ્રિયજનનો વિયોગ, વિષયોમાં આસક્તિ, આળસ અને સાંસારિક ભોગપદાર્થોમાં આસતિ – આ બધાં દુઃખનું કારણ છે. ચોરી, હિંસા, વ્યભિચાર, દંભ, પાખંડ, શત્રુતા, દ્વેષ, ક્રોધથી વશ ન થતાં, દૈવી સંપત્તિનો આશ્રય લેવાથી સુખ
મળે છે. * પ્રિયજનોનો સંયોગસંબંધ દીર્ઘકાળ સુધી નથી રહેતો, એવી
સ્થિર બુદ્ધિ રાખવાથી સુખ મળે છે. મમત્વ ઈશ્વરમાં, શ્રદ્ધા શ્રીગુરુદેવમાં અને પ્રેમ પોતાના સર્વસ્વમાં રાખવો જોઈએ. કંજૂસનું ધન અને ભક્તનો પ્રેમ ક્યારેય કોઈ નથી જાણી શકતું. અતિ દુઃખ એ પાપનું પરિણામ છે. અતિ સ્પષ્ટતા બૂરાઈનું ઘર છે. દયા માનવને દેવ બનાવે છે; ક્રૂરતા રાક્ષસ. પોતાને ગરીબ સમજનારા હે માનવ ! તમે ગરીબ નહીં, પરંતુ પુરુષાર્થહીન છે. સાચા રૂપમાં પુરુષાર્થ કરો. દરિદ્રતા એક રોગ છે. પુરુષાર્થ એની દવા છે. અવસર વગર હસવું અને વ્યંગ કરવો એ કલહને નિમંત્રણ આપવા જેવું છે.