________________
૩૯
વેરાયેલાં પુષ્પો આચરવું – આનું નામ સત્ય. ભજન કરશો એટલે તમારો આગળનો માર્ગ એની મેળે સ્પષ્ટ થઈ જશે. પાણીની વરાળ બને છે તેમ જ બરફ પણ બને છે, તે પ્રમાણે ઈશ્વર નિર્ગુણ પણ છે અને ભક્તોના ભાવથી સગુણ પણ બને છે.
સંતકૃપા વિના, સત્સંગ વિના ભક્તિનો રંગ લાગતો નથી. સર્વમાં ભગવદ્ભાવ રાખવો એનું નામ ભક્તિ. ધ્યાન
ધ્યાનના અભ્યાસ વિના આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી શકાય નહીં. ધ્યાન તો મોક્ષ મેળવવાનો રાજમાર્ગ છે. શરીરને ભૂલી જાઓ. આસપાસના વાતાવરણને ભૂલી જાઓ.
ભોજનની અસર મન પર પડે છે અને પરિણામે ધ્યાન પર પડે છે. ધ્યાન સિવાયનો સમય પણ સંભાળવાની જરૂર છે. ધ્યાન માટે બધી વસ્તુઓ સાત્ત્વિક હોવી જોઈએ. જેમ કે ધ્યાનનું સ્થળ, આહાર, પોશાક, વાતચીત, વિચાર, અભ્યાસ અને સોબત.
વિવિધ પ્રકારની લાગણીઓ અને આવેગોને શાંત કરવા માટે ધ્યાન સહાયરૂપ થઈ પડે છે. તમારું મન જ્યારે સર્વ પ્રકારની ચિંતાઓથી મુક્ત થશે ત્યારે જ તમે ધ્યાન ધરી શકશો. નિયમિત ધ્યાનથી મન શાંત અને સ્થિર બને છે. મૌન
સમય અને વાણીનો સદુપયોગ કરો. બીજાઓની વ્યર્થ ટીકા અને આલોચના એ અસ્વસ્થ મનની નિશાની છે.
મૌનનો લાભ નિરોધથી ઉદ્વેગ થતો નથી. અસત્ય ભાષણ થતું નથી. કટુ વાક્યો બોલાતાં નથી. વ્યાવહારિક વાતોમાં પડી
