________________
૩૨
શ્રી રણછોડદાસજી બાપુ-ચિત્રકૂટ સંસ્કૃતિ-રક્ષા
ઘણા મહાત્માઓ પાસે લાખો રૂપિયા છે. એ લોકો ધારે તો સંસ્કૃતિનું ઘણું સારું કામ કરી શકે. પરંતુ એમના બધા રૂપિયા તો મંદિરો બનાવવા પાછળ જ ખર્ચાઈ જાય છે. એથી એમની
સ્મૃતિ કાયમ રહેશે. પણ આપણી સંસ્કૃતિ તો દિનપ્રતિદિન નીચે પડતી જાય છે એનો વિચાર કરતાં મને ઊંઘ આવતી નથી.
આજે તો ભણીગણીને નોકરી કરવામાં જ બધું સમાઈ જાય છે. ભણતર પાછળ ખર્ચ થાય છે, એનું વ્યાજ પણ નોકરીમાંથી નથી નીકળતું. સ્વતંત્ર વિચારવાળાએ તો અભ્યાસ કરીને સંસ્કૃતિનું કામ કરવું જોઈએ.
સંસ્કૃતિની રક્ષા કરવા માટે વિકાસ આવશ્યક છે. વિકાસનો અર્થ આપણી સંસ્કૃતિ ખોવી એવો નથી જ. દ્રવ્ય અને બળના મોહમાં પડ્યા વિના આપણી સંસ્કૃતિની રક્ષા હર હાલતમાં કરીએ. આર્ય સંસ્કૃતિ પુષ્ટ રાખવી હશે તો જનસમૂહના જીવનસ્તરને નીતિ અને સદાચારના આદશો પર બેસાડવું જ પડશે. આત્મસંતોષ
જ્યારે સંતોષને પૂર્ણરૂપે અપનાવી લેશો ત્યારે તમને જેટલું મળશે તેટલામાં ખૂબ સુખનો અનુભવ થશે. મને તો પહેલેથી જ ખાતરી છે કે ભૌતિક વિજ્ઞાન વડે શાશ્વત સુખ, આત્મસંતોષ અને મનની શાંતિ કદાપિ નહીં મળે. આજના વિજ્ઞાનીઓ કરતાં રાવણ ઘણો આગળ વધેલો હતો છતાં ન તો એ જગતને સુખ આપી શક્યો, ન તો આત્મસંતોષ મેળવી શક્યો.
કોઈને રોટી-કપડાં આપીએ છીએ ત્યારે આપણને આત્મસંતોષ થાય છે. આપણા ઘેર કોઈ મિત્ર આવે ને એને ચા