________________
મહર્ષિ અરવિંદ
‘‘જગતમાં ભલે હજારો લોક અજ્ઞાનમાં ડૂબેલા હોય એની ચિંતા નથી. ગઈ કાલે અમને જેનું દર્શન થયું તે પૃથ્વી પર છે. એમની હાજરી પોતે જ એ વસ્તુને સિદ્ધ કરવાને પૂરતી છે કે એક દિવસ એવો આવશે કે જ્યારે ગહનમાં ગહન અંધકાર પ્રકાશમાં પલટાઈ જશે અને પૃથ્વી ઉપર તારું શાસન અવશ્ય સ્થપાશે.''
આમ જગત પર પ્રભુના શાસનને સ્થાપવાની પોતાના જીવનના લક્ષ્યની પણ સિદ્ધિ સિદ્ધ કરી આપે એવા પરમ પુરુષનાં શ્રી માતાજીને પોંડિચેરીમાં જ દર્શન થતાં પોતાના આધ્યાત્મિક ધ્યેયની સફળતાની ખોજ માટે ભારત – દર્શન કરવાની તેમના મનમાં જે એક કલ્પના હતી તે અહીં જ પરિપૂર્ણ થઈ ગઈ. બધાં તીર્થ અહીં એકઠાં થઈ ગયાં. અરુણોદયમાં જ એમને મધ્યાહ્નના સૂર્યનાં દર્શન થયાં અને તેમના ચરણ માટે પણ પોડિચેરીની ધરતી જાણે તલસતી ન હોય તેમ તે પણ અહીં સ્થિર થયાં. છ વર્ષની એક ઘેરી તપશ્ચર્યા બાદ તે પણ અહીં જ સ્થાયી થયાં.
પર
શ્રી અરવિદે કહ્યું છે કેઃ ‘‘શ્રી માતાજીની ચેતના અને મારી ચેતના એ બંને એક જ છે. એક જ દિવ્ય ચેતના બે રૂપે છે, કારણ કે જગતની લીલા માટે એની જરૂર છે. શ્રી માતાજીના જ્ઞાન વિના, તેમની શક્તિ વિના, તેમની ચેતના વિના કાંઈ પણ કરી શકાય તેમ નથી. જો કોઈને સાચેસાચ શ્રી માતાજીની ચેતનાનો અનુભવ થતો હોય તો તેણે જાણવું જોઈએ કે એ ચેતનાની પાછળ હું ઊભો છું અને જો કોઈને મારી અનુભૂતિ થતી હોય તો જાણવું કે તેની પાછળ શ્રી માતાજી છે.''
પૂર્વમાં જન્મી પશ્ચિમની સંસ્કૃતિનું આકંઠ પાન કરનાર શ્રી અરવિંદ અને પશ્ચિમમાં જન્મી પૂર્વની સંસ્કૃતિના પ્રભાવથી
