________________
ઉપદેશવાણી
૪૧ સમજવાથી માણસ ભુલભુલામણીમાં પડે છે અને અનેકાનેક જન્મોમાં ભટકે છે. સ્વપ્નમાં આખી દુનિયા ભટકવા જેવું જ આ છે. પછી એને આત્મસાક્ષાત્કાર થતાં સ્વપ્નના ભ્રમણની જાગેલા માટે જે સ્થિતિ થાય, તેવું જ તેનું થાય છે.
૩૫. આત્મા તરીકે શાશ્વત અસ્તિત્વ હોવા છતાં, જે “હું કોણ છું અને ક્યાં છું'' આવા પ્રશ્નો પોતાને પૂછે છે તે તો પોતાની ઓળખાણ અને સ્થિતિની તપાસ કરતા પીધેલા આદમી જેવો જ છે.
૩૬. શરીર જ ખરી રીતે આત્મામાં હોવા છતાં, જે જડ શરીરમાં આત્મા છે' એવું વિચારે છે, એ તો એવો છે કે જાણે કોઈ ચિત્રના આધારરૂપ પડદાના કપડાને ચિત્રમાં રહેલ માનતો હોય !
૩૭. કૃપા તમારી ભીતર ભરી છે. જો એ બાહ્ય હોય, તો નકામી ! કૃપા આત્મસ્વરૂપ છે. એ અન્ય પાસેથી મેળવવા જેવું “કંઈક' નથી. તમારી ભીતર એનું અસ્તિત્વ જાણવું એ જ માત્ર જરૂરી છે. એની હલચલથી તમે ક્યારેય મુક્ત નથી. કૃપા હંમેશાં છે જ. અજ્ઞાનને લીધે એને પ્રસાર દેખાતો નથી. શ્રદ્ધા વડે એ દેખાશે - શ્રદ્ધા - કૃપા – પ્રકાશ - ચૈતન્ય - એ બધા આત્માના જ પર્યાયવાચી શબ્દો છે.
૩૮. ધ્યાન ધરવા માટે ‘યેય' વિષયની જરૂર છે. જ્યારે વિચાર' કે અંતરદષ્ટિમાં વિષય વગરનો કેવળ વિષયી જ હોય છે ! આ રીતે ધ્યાન, વિચાર કરતાં જુદું છે. “વિચાર” પ્રક્રિયા પણ છે અને ઉદ્દેશ પણ છે. ‘હું છું' એ ઉદ્દેશ અંતિમ સત્ છે. આ વિશુદ્ધ અસ્તિત્વને પ્રયત્નપૂર્વક પકડી રાખવું, એ જ